Nederlandse kinderen scoren het hoogst op algemeen welbevinden

Cijfers Nederland  

‘’Dat we op nummer één staan is een uitkomst waar we als Nederland trots, én heel zuinig op moeten zijn’’, zegt Suzanne Laszlo, directeur UNICEF Nederland. ‘’Dat we zo hoog scoren komt omdat de basis voor veel kinderen hier op orde is. Daar moeten we dan ook in blijven investeren.’’  

Het UNICEF-rapport ‘Report Card 19: Child Wellbeing in an Unpredictable World’, vergeleek het welzijn van kinderen in 43 landen op de indicatoren levenstevredenheid, academische en sociale vaardigheden, overgewicht, suïcide en kindersterfte. Deze indicatoren zijn gegroepeerd in drie grote categorieën: mentale gezondheid, fysieke gezondheid en vaardigheden. Het rapport vergelijkt de jaren 2018 met 2022 om zo de impact van onder meer de COVID19-pandemie te onderzoeken.  

Het onderzoek laat zien dat in veel van de onderzochte landen het welzijn van kinderen sinds het begin van de COVID19-pandemie aanzienlijk is verslechterd. Kinderen presteren slechter op school, hebben vaker overgewicht en zijn minder tevreden met hun leven. Ook bij de goede score van Nederland gelden kanttekeningen: Nederland toont op veel indicatoren een verslechtering.

• Een van de onderzochte indicatoren is hoe tevreden kinderen zijn over hun leven. Het rapport laat zien dat in het overgrote deel van de landen het tevredenheidsniveau onder vijftienjarige kinderen tussen 2018 en 2022 aanzienlijk is gedaald, vooral bij meisjes. Ook in Nederland is dit cijfer gedaald, hoewel nog altijd 87 procent van de kinderen in Nederland aangeeft tevreden te zijn met hun leven (in 2018 was dat 90 procent). Daarmee geven Nederlandse kinderen hun levenstevredenheid de hoogste score van alle onderzochte landen.  
• Het percentage overgewicht steeg de afgelopen jaren wereldwijd aanzienlijk: van zo’n 17 procent in 1990 tot 28 procent in 2022. In Nederland had 17,6 procent van de kinderen in 2022 overgewicht (in 2018 was dat 17,3%). Overgewicht is iets waar kinderen vaak de rest van hun leven last van houden.  
• Het aantal vijftienjarigen dat nog op school zit en beschikt over basisvaardigheden voor rekenen en lezen nam in Nederland sterk af: van 66 procent in 2018 naar 49 procent in 2022. Ons land staat daarmee in het rijtje van acht landen met de grootste afname op deze indicator.  
• Op de vraag of kinderen vonden dat ze goed waren in het maken van vrienden, was een lichte stijging te zien in Nederland (van 81,3 procent in 2018 naar 82,9 procent in 2022).  
• Uit het rapport blijkt verder dat slechts 41 procent van de Nederlandse kinderen aangeeft dat zij in staat zijn om een situatie te zien vanuit het perspectief van een ander. Nederland scoort hiermee in vergelijking met andere landen laag. Op empathie scoort Nederland gemiddeld: 61 procent van de kinderen geeft aan dat zij zich kunnen inleven in hoe anderen zich voelen.    

Aanbevelingen Nederland

UNICEF doet veel aanbevelingen voor alle onderdelen van het leven van een kind en benadrukt het belang van een samenhangende, brede aanpak. Voor Nederland zijn er specifieke aandachtspunten: investeringen in het onderwijs op basisvaardigheden, kansengelijkheid en sociale en emotionele vaardigheden, naast blijvende investeringen in basisvoorzieningen zoals bibliotheken, zwembaden, sport en cultuur zijn essentieel voor het behouden van deze goede score. Tot slot moet er aandacht besteed worden aan het lage percentage kinderen dat zich in elkaar kan inleven. Uit een eerdere peiling onder jongeren bleek dat veel van hen diep geraakt zijn door polarisatie en veel jongeren zich buitengesloten voelen.  

Laszlo: ‘’Wat dit rapport bovenal laat zien is dat Nederland voor de meeste kinderen een fijne plek is om op te groeien, wat een prachtige uitkomst is. Maar er zijn ook groepen in Nederland met wie het niet goed gaat, denk aan kinderen in armoede, kinderen in asielzoekerscentra of kinderen in de jeugdzorg. Laat dit een aanmoediging zijn om te zorgen dat álle kinderen in Nederland zich kunnen ontwikkelen tot gelukkige volwassenen.’’  

Overige cijfers  

Naast Nederland scoorden Frankrijk en Denemarken ook hoog in het rapport. De landen met de laagste algehele scores zijn onder andere Chili, Turkije en Mexico. Over het algemeen zijn de meeste landen in het rapport erin geslaagd te voorzien in de basisbehoeften van kinderen, zoals een laag sterftecijfer en een hoge deelname aan onderwijs. Veel landen worden echter geconfronteerd met toenemende uitdagingen: de mentale gezondheid en levenstevredenheid van kinderen hebben over het algemeen afgenomen en het aantal kinderen met overgewicht blijft toenemen. Ook sociaaleconomische ongelijkheid blijft aanhouden.  

UNICEF benadrukt in het rapport dat deze uitdagingen een complete, holistische aanpak vereisen en doet een oproep tot dringende actie om ongelijkheden te verminderen en veerkracht op te bouwen van kinderen wereldwijd.