Door een voorbehoud dat Nederland, als enige land ter wereld, heeft gemaakt op artikel 26 van het VN-Kinderrechtenverdrag hebben kinderen niet het recht om zelf sociale voorzieningen aan te vragen. Het intrekken van dit voorbehoud zou de rechtspositie van kinderen in Nederland versterken en hen beter beschermen tegen armoede.
Vluchteling uit Oekraïne Carolina (10) op zomerkamp in Boedapest. Carolina en haar familie worden financieel ondersteund door het UNICEF ondersteunde humanitaire geldprogramma "Budapest Helps", dat veel gezinnen financiële zekerheid en opties biedt om in de basisbehoeften van hun kinderen te voorzien.
© UNICEF/UNI608519/Cernius
Vluchteling uit Oekraïne Carolina (10) op zomerkamp in Boedapest. Carolina en haar familie worden financieel ondersteund door het UNICEF ondersteunde humanitaire geldprogramma "Budapest Helps", dat veel gezinnen financiële zekerheid en opties biedt om in de basisbehoeften van hun kinderen te voorzien.
© UNICEF/UNI608519/Cernius
Er zijn in Nederland kinderen die we onnodig financieel in de kou laten staan. Zoals de zeventienjarige die, onder toezicht van jeugdzorg, zelfstandig woont omdat de situatie thuis te onveilig is. Deze jongere heeft kosten zoals huur, gas, water, elektriciteit en voedsel, maar kan niet rekenen op de financiële steun van zijn of haar ouders. Of denk aan een kind met de Nederlandse nationaliteit dat opgroeit bij een ouder zonder verblijfsrecht. De ouder kan geen aanspraak maken op sociale voorzieningen, maar het kind ook niet, waardoor het onnodig opgroeit in armoede. Deze kinderen zouden geholpen zijn als zij zelfstandig sociale voorzieningen konden aanvragen, maar in Nederland kan dat niet. Waarom niet? Door een voorbehoud dat Nederland heeft gemaakt op artikel 26 van het VN-Kinderrechtenverdrag, waarin staat dat kinderen het recht hebben op sociale zekerheid.
Nederland is het enige land ter wereld dat dit voorbehoud heeft gemaakt. Volgens onze regering is het niet nodig om kinderen een zelfstandig recht op sociale voorzieningen te geven, omdat dat geregeld wordt via de ouders, via bijstand of kinderbijslag. Maar er zijn ouders die dat niet kunnen, waardoor je als kind vastloopt. In de praktijk blijken er soms wel mogelijkheden om via de gemeente kinderen van financiële middelen te voorzien, maar dat moet je maar net weten, als kind of als beleidsmedewerker. In veel gevallen is die kennis er niet en is er ook geen beleid, omdat de boodschap is dat sociale voorzieningen via de ouders lopen. En dan raak je als kind makkelijk verdwaald in een doolhof van fondsen, voedselbankpakketten en tweedehandsjassen. Onnodig. Want juridische of financiële belemmeringen om dit voorbehoud op te heffen zijn er niet.
Door het voorbehoud in te trekken, creëert Nederland helderheid. Het maakt voor kinderen en gemeenten duidelijk dat er – in uitzonderlijke situaties – voor kinderen een zelfstandig recht op sociale voorzieningen bestaat. Dit voorkomt dat kinderen onterecht buiten de boot vallen door onwetendheid, gebrek aan beleid of misinterpretatie van regelgeving bij gemeenten. Het versterkt de rechtspositie van de meest kwetsbare kinderen en biedt de bescherming waar zij recht op hebben. Het VN-Kinderrechtencomité, dat toezicht houdt op de naleving van het verdrag, heeft Nederland meermaals aangespoord om dit voorbehoud in te trekken. Door gehoor te geven aan deze oproep laat Nederland zien dat het zijn rol als voorvechter van kinderrechten serieus neemt.
Op 8 april debatteert de commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het onderwerp sociale zekerheid. Laten we een krachtig signaal afgeven aan kinderen, aan gemeenten, en aan de internationale gemeenschap dat kinderen recht hebben op sociale zekerheid, door het voorbehoud op artikel 26 van het VN-Kinderrechtenverdrag in te trekken.
