Goede voeding voor ieder kind

Recht op goede voeding

Ieder kind, waar ook ter wereld, heeft recht op goede voeding. In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties (art. 24) staat dat ieder kind recht heeft op een zo goed mogelijke gezondheid en dat de overheid zich hiervoor moet inspannen. Daarnaast moeten overheden ouders en kinderen goed informeren over gezondheid, voeding van kinderen, de voordelen van borstvoeding en hygiëne. Dit alles om kindersterfte terug te brengen. Belangrijk is hierbij ook dat zij slechte voeding tegengaan.

Op dit gebied zorgen overheden voor goede internationale samenwerking, met extra aandacht voor landen met hoge armoedecijfers.

UNICEF voert, in samenwerking met partners, voedselprogramma’s uit waarbij preventie voorop staat. Als preventie faalt, dan is behandeling noodzakelijk. Ook werken we in bijna alle landen, inclusief Nederland, met de overheid samen en pleiten we voor een structurele verbetering voor kinderen. Voor nu en morgen!

Voeding in de praktijk

Khadija is 13 maanden oud en heeft sinds haar geboorte gezondheidsproblemen. Toen zij en haar moeder Aziza moesten vluchtten voor de oorlog, verslechterde haar toestand. Ze had veel ondergewicht en had geen eetlust. In gezondheidscentrum Darfur werd ondervoeding vastgesteld. Ze kreeg kant-en-klare therapeutische voeding. Hierdoor verbeterde haar eetlust en begon ze meer te eten.

“Het is twee maanden geleden dat ze ziek werd, en ze was zwak, maar na de maaltijd verbeterde ze zichtbaar.” - Aziza

Belang van goede en voldoende voeding

Eén van UNICEF’s kerndoelen is ervoor zorgen dat alle kinderen altijd goede, voldoende en gezonde voeding krijgen, zodat zij zich lichamelijk en geestelijk volledig kunnen ontwikkelen. Door goede voeding groeien kinderen beter, zijn ze gezonder, verbeteren hun prestaties op school en vergroten ze hun kans om later een baan te vinden.

Ondanks dat er een verbetering heeft plaatsgevonden, sinds 2000 zijn er 30% minder kinderen wereldwijd met een groeiachterstand, liegen de cijfers er niet om:

148 miljoen kinderen wereldwijd zijn chronisch ondervoed.
45 miljoen kinderen wereldwijd zijn acuut ondervoed. Ook ongezonde voeding is een probleem.
37 miljoen kinderen, jonger dan vijf jaar, wereldwijd hebben overgewicht.
181 miljoen kinderen wereldwijd, onder de 5 jaar – ofwel 1 op 4- ervaren ernstige voedselarmoede.

Zo’n 200 miljoen kinderen wereldwijd, jonger dan vijf jaar, begint het leven met een achterstand die vaak moeilijk is in te halen. Ze zijn acuut of chronisch ondervoed of kampen met overgewicht. Door onder andere de klimaatcrisis, nieuwe en langdurige conflicten, maar ook de ruime beschikbaarheid en marketing van ongezond eten. Ook is er bij veel kinderen en moeders sprake van verborgen honger, waarbij ze tekorten hebben aan belangrijke mineralen en vitamines.

Kinderen die ernstige voedselarmoede ervaren krijgen minder dan twee van de acht benodigde voedselgroepen binnen, bijvoorbeeld alleen rijst en melk. Ze hebben hierdoor 50 procent meer kans om te lijden aan levensbedreigende ondervoeding.

In bijna alle opzichten is 2024 een van de slechtste jaren ooit geweest voor kinderen in conflict in de geschiedenis van UNICEF, zowel wat betreft het aantal getroffen kinderen als de mate van impact op hun leven.

Catherine Russell

Uitvoerend directeur van UNICEF

Goede voeding wereldwijd

UNICEF zet alles op alles om ervoor te zorgen dat ieder kind goed gevoed kan zijn. In 2023 voerden we in 140 landen voedingsprogramma’s uit samen met onze partners, bestemd voor baby’s, kinderen, jongeren en (aanstaande) moeders.

Manieren waarop we helpen:

Verstrekken van levensreddende therapeutische voeding en melk zodat ernstig ondervoede kinderen nu behandeld kunnen worden.
Trainen van zorgverleners in het herkennen en behandelen van (levensbedreigende) acute ondervoeding bij kinderen. Zodat ondervoede kinderen op tijd behandeld kunnen worden. 
Trainen van gemeenschapswerkers in het geven van voorlichting over goede voeding (waaronder borstvoeding) aan moeders en zwangere vrouwen, om ondervoeding in de toekomst te helpen voorkomen. Deze voorlichting organiseren we bijvoorbeeld via kookworkshops, groentetuinen of door communicatiecampagnes te ontwikkelen. 
Ervoor zorgen dat kinderen en jongeren kunnen leren over gezonde voeding. Bijvoorbeeld door in schoolcurricula kennis over gezonde voeding en beweging op te nemen, door schoolmoestuinen aan te leggen en door hen zelf mee te laten denken over dit belangrijke thema. 
Het ondersteunen van overheden in het verbeteren van hun nationale voedingsbeleid, zodat kinderen en jongeren structureel toegang krijgen tot goed voeding.

Wat is hongersnood?

Hongersnood is een internationale definitie, die enkel gebruikt kan worden als aan specifieke voorwaarden wordt voldaan. Dus wanneer wordt iets geclassificeerd als een hongersnood?

Hiervoor wordt gekeken naar de Integrated Food Security Phase Classification (IPC), een schaal waarin 5 fases van voedsel onzekerheid en ondervoeding wordt weergegeven. Fase 5 is hongersnood en is de laatste en ernstigste fase, ook wel de acute voedselonzekerheid schaal genoemd. Een bepaald gebied bevindt zich in deze schaal wanneer minimaal 20 procent van de huishoudens te maken heeft met een extreem gebrek aan voedsel, minimaal 30 procent van de kinderen onder de vijf jaar lijden aan verspilling of andere vormen van acute ondervoeding en er elke dag minimaal twee op de 10.000 mensen sterven als gevolg van de hongersnood, ook als dat door een combinatie van ondervoeding & ziekte komt.

Hongersnood door escalerend conflict in Soedan

Soedan beleeft de ergste hongercrisis in 20 jaar als gevolg van de hevige oorlog die in april 2023 begon. UNICEF schat dat in 2025 zo’n 770.000 kinderen jonger dan vijf jaar te maken zullen krijgen met de dodelijkste vorm van ondervoeding; ernstige acute ondervoeding. In 2024 zijn 6.7 miljoen kinderen gescreend op ondervoeding en aan 422.000 van hen boden we levensreddende behandelingen.

Resultaten op het gebied van goede voeding in 2023

Ruim 434 miljoen kinderen kregen zorg die bijdroeg aan het voorkomen van ondervoeding.
Circa 210,2 miljoen kinderen zijn gescreend op acute ondervoeding.
Circa 9,3 miljoen ernstig acuut ondervoede kinderen kregen een levensreddende behandeling.

De Verenigde Naties heeft in 2015, voor een periode tot 2030, 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals = SDG) opgesteld. Doel 2 is het beëindigen van honger, het bereiken van voedselzekerheid wereldwijd, verbeterde voeding en promotie van duurzame landbouw. (link naar pagina Groot zakelijk)