Om zicht te krijgen op de impact van klimaatverandering op kinderen in Europees- en Caribisch Nederland, deed UNICEF Nederland onderzoek naar de effecten van hitte, overstromingen en luchtvervuiling op de mentale en fysieke gezondheid van kinderen. Het rapport ‘Opgroeien in een veranderend klimaat’ laat zien dat klimaatverandering een aanzienlijke invloed heeft op de gezondheid en het welzijn van kinderen. Vooral kinderen in kwetsbare situaties lopen extra risico.
Kinderen worden wereldwijd hard geraakt door de gevolgen van klimaatverandering. Ze zijn extra kwetsbaar door hun lichamelijke en geestelijke ontwikkeling en afhankelijkheid van verzorgers. Klimaatverandering heeft invloed op hun rechten, zoals het recht op leven, gezondheid en vrije tijd.
UNICEF heeft in het rapport 'Opgroeien in een veranderend klimaat' onderzoek gedaan naar de impact van klimaatverandering op de gezondheid van kinderen in Europees en Caribisch Nederland. Daarbij is gekeken naar literatuur, blootstellingsdata en ervaringsverhalen van kinderen. Voor het onderzoek hebben we samengewerkt met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en Stichting CAS (Climate Adaptation Services).
© UNICEF NL/van Bergen
Het onderzoek laat zien dat klimaatverandering invloed heeft op de gezondheid en het leven van kinderen, vanaf dat ze in de buik zitten tot en met hun tienerjaren. Het onderzoek richt zich op drie thema's.
Hitte
Bijna alle kinderen in Nederland ervaren hittestress tijdens buitenspelen op tropische dagen, vooral in nieuwbouwwijken met weinig groen. Kinderen in stedelijke gebieden, met name in huurwoningen, hebben vaker last van hoge nachttemperaturen. Hittegolven kunnen leiden tot uitdroging, ademhalingsproblemen, psychische problemen en een slechte nachtrust, wat leerprestaties van kinderen beïnvloedt.
Wateroverlast
Meer dan de helft van de Nederlandse kinderen woont in gebieden die bij overstromingen getroffen kunnen worden. Hevige regenval en overstromingen verhogen het risico op verdrinking, verwondingen en blootstelling aan vervuild water bij kinderen. Mentaal kunnen deze rampen leiden tot stress, angst en depressieve klachten.
Luchtvervuiling
Kinderen die wonen in de buurt van snelwegen, industrie, intensieve veehouderij of houtstook hebben vaker te maken met slechte luchtkwaliteit. Vervuilde lucht heeft schadelijke gevolgen voor kinderen, zoals astma, verminderde cognitieve ontwikkeling en verhoogd risico op depressie. Bij zwangere vrouwen kan het leiden tot complicaties zoals vroeggeboortes.
Kinderen in Caribisch Nederland lopen risico door extreme hitte, wateroverlast en luchtvervuiling. Daar komt bij dat het warmere en vochtigere klimaat de verspreiding van ziekteverwekkers bevordert. Jonge kinderen zijn extra vatbaar voor infectiesziekten omdat hun immuunsysteem nog niet volgroeid is. Bonaire is in het bijzonder kwetsbaar voor zeespiegelstijging en de bovenwindse eilanden Sint Eustatius en Saba voor stormen en orkanen.
Klimaatverandering heeft al merkbare gevolgen voor de gezondheid en het welzijn van kinderen in Nederland en Caribisch Nederland. Zonder tijdig en effectief beleid zal deze impact alleen maar toenemen. Kinderen hebben het recht op een veilige, gezonde toekomst Door hen actief te betrekken, hun leefomgeving klimaatbestendig te maken en ongelijkheid aan te pakken, kan Nederland bijdragen aan een rechtvaardige en duurzame toekomst voor alle kinderen.
Het rapport ‘Opgroeien in een veranderend klimaat: de impact op kinderen in Nederland’ bevat concrete aanbevelingen aan de overheid en gemeenten om de rechten van kinderen centraal te stellen in klimaatbeleid
Download het rapport ‘Opgroeien in een veranderend klimaat’.
Download de jongerenversie van het rapport.
