De SDG’s – de doelen die gesteld zijn om de wereld in 2030 eerlijker en duurzamer te maken – worden breed onderschreven en overheden, maatschappelijke organisaties én bedrijven. Het lijkt erop dat bijdrage van deze laatse groep - bedrijven - in de nabije toekomst niet meer vrijblijvend is.
Bedrijven moeten zich opmaken voor wetgeving die hen verantwoordelijk maakt maatschappelijke problemen in de keten te identificeren én aan te pakken. Op dit moment wordt er aan verschillende wetten gewerkt, zowel op nationaal als Europees niveau. Hoe de wet er uiteindelijk uit gaat zien, en wat de precieze ingangsdatum zal zijn, is nog niet bekend. Wel is de strekking duidelijk: verantwoordelijkheid nemen voor risico’s op milieu- en mensenrechtenschending in de keten – en op die manier bijdragen aan de SDG’s – wordt in de nabije toekomst verplicht.
Hier lees je aan welke wetten wordt gewerkt en benoemt hoe deze effect kunnen hebben op jouw onderneming.
In Nederland werd al in 2019 de Wet Zorgplicht Kinderarbeid door de Eerste Kamer aangenomen. Maar met het oog op aanstaande Europese wetgeving voor internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO), werd deze wet maar niet uitgewerkt. Toen begin december 2021 duidelijk werd dat deze Europese wetgeving voor onbepaalde tijd werd uitgesteld, kondigde minister De Bruijn aan dit niet langer af te wachten, en de invoering van een Nederlandse wet voor verantwoord en duurzaam ondernemen te gaan voorbereiden. Ook in het coalitieakkoord van het kabinet Rutte IV is vastgelegd dat Nederland nationale IMVO-wetgeving gaat invoeren. Hoe deze wetgeving er precies uit gaat zien is nog niet duidelijk, maar er ligt al een wetsvoorstel.
Hoewel de uitwerking van Europese IMVO-wetgeving voor onbepaalde tijd is uitgesteld, is het wel duidelijk dat deze er op termijn gaat komen. De wetgeving zal zich op alle IMVO-risico’s in de handelsketen van bedrijven richten. Duidelijk is dat de Nederlandse regering deze wetgeving wil bevorderen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft bovendien op papier gezet waar zij op inzetten qua reikwijdte, eisen, handhaving en toezicht.
Hoe beide wetten er precies uit gaan zien en voor wie deze zullen gelden is nog niet precies duidelijk. Wel ligt het in de lijn der verwachting dat zowel de Europese als de Nederlandse wetgeving waarschijnlijk gelden voor bedrijven van meer dan 250 medewerkers en middelgrote bedrijven die actief zijn in hoog-risicosectoren.
Daarnaast zal de wetgeving gebaseerd zijn op het Due Diligence proces zoals beschreven in de internationaal erkende OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen en de VN Principes voor Bedrijfsleven en Mensenrechten. Het gaat hier om een doorlopend proces waarin bedrijven hun risico’s op het gebied van mensenrechten, arbeidsrechten en milieu in kaart brengen, en vervolgens te stoppen, te voorkomen of te beperken.
Dit betekent dat de eerste stap voor bedrijven zal zijn: het inzichtelijk maken van hun keten. Bedrijven zullen moeten uitzoeken waar producten vandaan komen en door wie de producten gemaakt worden. Door het inzichtelijk maken van de keten, kun je MVO-risico’s opsporen en actie ondernemen om die risico’s te beheersen. Daarnaast zal er ook gerapporteerd moeten worden over de manier waarop je daadwerkelijke of potentiële negatieve gevolgen hebt geïdentificeerd en aangepakt.
Wanneer de wetgeving er gaat komen en hoe dit er precies uit zal zien, is nog niet bekend. Wel kun je alvast een aantal stappen zetten om in alle gevallen goed voorbereid te zijn.