Elke drie minuten wordt een tienermeisje geïnfecteerd met hiv

‘Dit is zowel een gezondheidscrisis als een crisis die gaat over gebrek aan keuzevrijheid’, zegt UNICEF-directeur Henrietta Fore. ‘In de meeste landen hebben vrouwen en meisjes geen toegang tot voorlichting of hiv-testen en aidsremmers. Bovendien ontbreekt het hen vaak aan de macht om nee te zeggen tegen onveilige seks. hiv gedijt onder de meest kwetsbare en gemarginaliseerde bevolkingsgroepen. Tienermeisjes staan in het middelpunt van deze crisis.’

Het rapport ‘Women: At the heart of the HIV response for children’ biedt ontnuchterende statistieken over de aanhoudende wereldwijde aidsepidemie en de gevolgen daarvan voor de meest kwetsbaren. Vorig jaar stierven 130.000 kinderen en tieners van 19 jaar en jonger aan aids, terwijl 430.000 – bijna vijftig per uur – werden geïnfecteerd. 

‘Tienermeisjes disproportioneel getroffen’ – Mabel van Oranje

Dit rapport, gepresenteerd tijdens de Internationale AIDS Conferentie in Amsterdam, stelt dat tieners de dupe zijn van de epidemie. Bovendien slaagt de wereld er niet in om hen op de juiste manier te bereiken waardoor de vooruitgang, die de laatste twee decennia is bereikt bij het aanpakken van de aidsepidemie, vertraagt.

Mabel van Oranje schrijft in een essay in het rapport: ‘Onder meer door de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen worden tienermeisjes disproportioneel getroffen door de aidsepidemie.’

Het rapport toont het volgende aan:

• Twee derde van de drie miljoen kinderen (0-19 jaar) met hiv zijn tieners tussen de 10 en 19 jaar.
• Hoewel het aantal aidsdoden voor alle andere leeftijdsgroepen (kinderen en volwassenen) sinds 2010 is afgenomen, is het aantal sterfgevallen voor oudere tieners (15-19) niet gedaald.
• In 2017 leefden ongeveer 1,2 miljoen tieners tussen 15-19 jaar met hiv - drie van de vijf zijn meisjes. De verspreiding van de epidemie onder tienermeisjes komt onder andere doordat ze op vroege leeftijd seks hebben, waaronder ook met oudere mannen, gedwongen worden tot seks en machteloos zijn in onderhandelingen over seks. Armoede en gebrek aan toegang tot counseling en soa/hiv-testen zijn ook grote triggers.

Meisjes en vrouwen economisch versterken

'We moeten meisjes en vrouwen voldoende economisch versterken, zodat ze zich niet hoeven te wenden tot sekswerk. We moeten ervoor zorgen dat ze de juiste informatie hebben over hoe hiv wordt overgedragen en hoe ze zichzelf kunnen beschermen', zegt UNICEF-ambassadeur Angelique Kidjo in een essay dat in het rapport wordt gepubliceerd. 'En natuurlijk moeten we ervoor zorgen dat ze toegang hebben tot alle medische hulp en aidsremmers die ze nodig hebben om gezond te blijven. Bovenal moeten we de emancipatie van meisjes en vrouwen bevorderen en hen weerbaarder maken - onderwijs is vaak de beste manier om dat te bereiken.'

Om de verspreiding van de epidemie tegen te gaan, lanceerde UNICEF - in nauwe samenwerking met UNAIDS en andere partners - een aantal initiatieven, waaronder:

• ‘All In to End Adolescent AIDS,’ gericht op het bereiken van adolescenten in 25 prioritaire landen waar de meeste tieners met hiv leven.
• ’Start Free, Live Free, AIDS Free,’ een aanpak die is gericht op vermindering van het aantal nieuwe hiv-infecties bij tieners en jonge vrouwen tot minder dan 100.000 in 2020.
• De ‘HIV Prevention 2020 Road Map’, een actieplan om de hiv-preventie te versnellen door te focussen op structurele barrières - zoals wetgeving en een gebrek aan adequate voorlichting en medische hulp - en het benadrukken van de rol van gemeenschappen.

Nieuwe infecties bij jonge kinderen afgenomen

Deze initiatieven, en andere grootschalige wereldwijde programma’s, hebben volgens het rapport geleid tot aanzienlijk succes bij het voorkomen van de overdracht van hiv van moeder op kind. Het aantal nieuwe infecties bij jonge kinderen van 0 tot 4 jaar is tussen 2010 en 2017 met een derde afgenomen. Nu hebben vier op de vijf zwangere vrouwen die leven met hiv toegang tot aidsremmers, waardoor ze zelf gezond blijven en het virus niet overdragen aan hun baby.

In de regio zuidelijk Afrika bijvoorbeeld, hebben het epicentrum van de aidscrisis, Botswana en Zuid-Afrika, nu een overdracht van slechts vijf procent van moeder op kind en heeft meer dan 90 procent van de vrouwen met hiv effectieve hiv-behandelingsregimes. Bijna 100 procent van de zwangere vrouwen in Zimbabwe, Malawi en Zambia kennen hun hiv-status.

‘Vrouwen zijn het meest getroffen door deze epidemie - zowel wat betreft het aantal infecties als het feit dat zij de belangrijkste verzorgers zijn voor mensen met de ziekte. Ze zouden in de frontlinie van de strijd tegen de epidemie moeten blijven', zei Fore. ‘Het gevecht is nog lang niet afgelopen.’

Foto en videomateriaal is beschikbaar via: https://weshare.unicef.org/Package/2AMZIFV2Q0L7