De grootste vaccinatieoperatie ooit: ‘Alles moet op elkaar aansluiten en als een puzzel in elkaar vallen’

Hoe lang werk je al bij UNICEF, en wat houden jouw dagelijkse werkzaamheden in? 

Ik werk alweer zeven jaar voor UNICEF Supply Division. Op dit moment ben ik verantwoordelijk voor het wereldwijd verspreiden van coronavaccins, en alle andere benodigdheden die daarmee te maken hebben. Alles gaat vanuit onze pakhuizen in Kopenhagen, Dubai, Panama City en Shanghai naar de rest van de wereld, via vliegtuig, boot of vrachtwagen. Ik had de eer om de eerste levering vaccins en injectiespuiten naar Ghana te regelen: het allereerste land dat vaccins via COVAX ontving. Het was een enorme puzzel: de vaccins lagen klaar in Mumbai, de injectiespuiten in Dubai, en we hadden een tijdspan van twee tot drie dagen om de leveringen voor elkaar te krijgen. Uiteindelijk vonden we een vlucht vanuit Shanghai naar Dubai die speciaal voor UNICEF naar Mumbai uit kon wijken om de vaccins op te halen. Dit alles binnen 72 uur in samenwerking met verschillende partijen, zoals vaccinproducenten, logistieke bedrijven, luchtvaartmaatschappijen en landenkantoren. De producent kon eerder leveren, de luchtvaartmaatschappij kwam zelf met een oplossing en de logistieke partner doneerde zelfs gratis een vlucht!  

Dat klinkt inderdaad als een enorme operatie. Wat is de grootste uitdaging nu voor COVAX, welke obstakels zie je? 

Er zijn drie hoofduitdagingen. Ten eerste de beschikbaarheid van vaccins, zeker de eerste paar maanden. De tweede is de hoeveelheid landen die hierbij betrokken zijn, 92 armere landen zijn afhankelijk van UNICEF voor het verkrijgen van vaccins, injectiespuiten en andere materialen die nodig zijn bij de inentingen. Dat is een grotere uitdaging dan normaal, omdat er minder vluchten zijn door corona en er dus minder goederen verstuurd kunnen worden. En dan is transport ook nog een uitdaging: er zijn hele strenge regels over hoe lang de vaccins onderweg mogen zijn en op welke temperatuur, de cold chain, noemen we dat. Daarnaast verandert er in deze crisis dagelijks wel iets, en moeten we deze landen ondersteunen bij alle uitdagingen die daarbij horen.  

Als je COVAX vergelijkt met andere logistieke missies die je bij UNICEF hebt meegemaakt, wat is hier dan zo uniek aan? 

We hebben veel ervaring met noodsituaties door politieke conflicten of natuurrampen, en zelfs met regionale gezondheidscrises zoals Ebola. Maar dit is een ander niveau, er zijn zoveel landen bij betrokken, de schaal van deze operatie is enorm. Toen corona uitbrak stond UNICEF klaar met beschermende kleding, coronatesten en zuurstofmaskers die ook de hele wereld over gingen, maar die materialen hadden we allemaal al ergens liggen of konden we makkelijker verkrijgen. Deze keten is wereldwijd, met producenten in India en Europa, en waarschijnlijk nog andere locaties de komende maanden. Alles moet op elkaar aansluiten en als een puzzel in elkaar vallen: de leveringsketen van de producent, het gekoelde transport voor de vaccins, de verminderde luchtvaartcapaciteit, de vele landen die wachten op vaccins en de vele manieren om ze daar te krijgen. Het is waarschijnlijk de meest complexe logistieke operatie ooit. Maar ondanks alle uitdagingen krijgen we toch dingen voor elkaar: we leveren nu al 3 weken vaccins! Meer dan 19 miljoen vaccins zijn al geleverd in 41 landen.  

Als je over 20 jaar terugkijkt op deze tijd, hoe zou je dan het verhaal over COVAX vertellen aan kinderen en jongeren die corona niet hebben meegemaakt? 

We zien voor het eerst dat bedrijven en organisaties mee willen helpen vanuit hun hart, vanuit een drang om iets bij te dragen. Met donaties, maar ook commerciële steun en diensten die pro bono aangeboden worden. Toen we de Humanitairan Airfreight Initiative lanceerden, bijvoorbeeld, kwamen er meteen aanbiedingen binnen van meer dan 20 luchtvaartmaatschappijen die wilden helpen.  

Wat we nu zien is een oprechte wil om samen te willen werken om ervoor te zorgen dat iedereen wereldwijd toegang kan krijgen tot een coronavaccin. Het is echt prachtig en een ware eer om deel uit te maken van zo’n historisch moment.