De coronacrisis verstoort wereldwijd levensreddende vaccinatiediensten, waardoor miljoenen kinderen – in arme én in rijke landen – risico lopen op ziektes als difterie, polio en de mazelen. Deze waarschuwing komt van UNICEF, de Wereldgezondheidsorganisatie en Gavi, the Vaccine Alliance, op de vooravond van de Global Vaccine Summit op 4 juni. Uit data blijkt dat in minstens 68 landen de vaccinatiediensten zodanig verstoort zijn dat ongeveer 80 miljoen kinderen onder de een jaar hun vaccinaties dreigen te missen.
In een gezondheidskliniek in Ivoorkust krijgt deze baby haar vaccinatie. Veel ouders brengen hun kinderen niet meer naar de klinieken omdat ze bang zijn besmet te raken met het coronavirus.
© UNICEF/Dejongh
Sinds de start van de vaccinatieprogramma’s in de jaren 70 zijn deze wereldwijd nog nooit zo overhoop gegooid geweest als nu. Meer dan de helft (53%) van de 129 landen waar vaccinatiedata beschikbaar is gaf aan dat er milde tot serieuze verstoringen waren in de diensten in maart en april. En dat terwijl vaccineren een van de meest belangrijke en effectieve manieren is om ziektes te voorkomen. De coronacrisis dreigt de vooruitgang tegen ziektes als de mazelen decennia terug te draaien.
Er zijn verschillende redenen voor de verstoringen. Sommige ouders zijn huiverig om naar buiten te gaan door de strenge maatregelen, hebben niet genoeg informatie of zijn bang besmet te raken met het coronavirus. Ook zijn veel zorgverleners verhinderd door reisbeperkingen, werkzaamheden rondom corona of omdat ze geen middelen hebben om zichzelf te beschermen. In 27 landen zijn massa vaccinatiecampagnes afgeblazen, en in 38 landen zijn de campagnes gepauzeerd.
Ook zijn er vertragingen in het leveren van vaccins door lockdown maatregelen en de drastisch verminderde commerciële vluchten. UNICEF dringt overheden, de privésector en de luchtvaartindustrie aan om ruimte vrij te maken voor deze levensreddende vaccinaties.
Soro Issuf van 5 maanden wacht op zijn beurt om gevaccineerd te worden, in een ziekenhuis het noorden van Ivoorkust.
© UNICEF/Dejongh
‘Er waren nog nooit zoveel kinderen in zoveel landen beschermt tegen voorkombare ziektes als nu,’ zegt Dr. Seth Berkley, de algemeen directeur van Gavi.
‘Door corona wordt deze enorme vooruitgang nu bedreigd, en riskeren we een heropleving van ziektes als de mazelen en polio. Vaccineren voorkomt niet alleen meer uitbraken van deze ziektes, het zorgt er ook voor dat we de juiste infrastructuur hebben om een uiteindelijk vaccin tegen het coronavirus wereldwijd te verspreiden.’
Ook Henrietta Fore, algemeen directeur van UNICEF, spreekt haar zorgen uit.
‘We kunnen onze strijd tegen een ziekte niet ten koste laten gaan van onze strijd tegen andere ziektes. We hebben effectieve vaccins tegen de mazelen, polio, en cholera. Zodra de omstandigheden dat toelaten moeten we het vaccinneren weer zo snel mogelijk oppakken. Anders ruilen we de ene dodelijke uitbraak in voor een ander.’
De Wereldgezondheidsorganisatie houdt de situatie nauwlettend in de gaten, en bracht advies uit waarmee ze landen helpen met de overweging over hoe en wanneer de vaccinatieprogramma’s weer opgepakt kunnen worden. Ondanks de vele uitdagingen spannen sommige landen zich extra in om door te gaan met vaccineren. Oeganda laat de vaccinatieprogramma’s naast andere zorg door gaan, en ook in Laos wordt er ondanks de lockdown gewoon gevaccineerd, met de nodige coronamaatregelen zoals zo veel mogelijk afstand.