'Mensonterend en zonder perspectief'

21 september 2018

Meer dan zevenduizend kinderen maakten dit jaar een gevaarlijke zeereis naar de Griekse eilanden Lesbos en Samos. De meesten belandden in overvolle opvangcentra, waar de omstandigheden met de dag schrijnender worden.

Vluchtelingen- en migrantenkinderen en jonge vrouwen in het opvang- en identificatiecentrum in Moria, Lesbos.

Vluchtelingen- en migrantenkinderen en jonge vrouwen in het opvang- en identificatiecentrum in Moria, Lesbos.

Vluchtelingen- en migrantenkinderen en jonge vrouwen in het opvang- en identificatiecentrum in Moria, Lesbos.

Er zitten momenteel vijduizend kinderen in onhygiënische en overvolle opvang- en identificatiecentra, waar ze zich moeten registreren. Deze procedure duurt vaak erg lang. Het lukt de overbelaste medewerkers en de lokale autoriteiten niet om alle kinderen en families door te verwijzen, zodat ze goede hulp en zorg kunnen krijgen. De opvangcentra hebben weinig voorzieningen en sommige kinderen verblijven er al meer dan een jaar.

Onherstelbare schade

'Dit is een ramp voor de kinderen. Nieuwe Europese plannen voor dergelijke opvangcentra aan de grenzen van Europa kunnen niet doorgaan als men de opvang niet weet te verbeteren. Op deze manier brengen we kwetsbare kinderen onherstelbare schade toe,' zegt Majorie Kaandorp van UNICEF Nederland. 'Dit soort situaties kunnen en mogen niet bestaan. De Nederlandse regering moet zich inzetten om de rechten van vluchtelingen- en migrantenkinderen in huidig en nieuw EU-migratiebeleid te waarborgen.'

Stank en gevaar

Het Moria-opvangcentrum op het eiland Lesbos kan op papier maximaal drieduizend mensen opvangen, maar in de praktijk zijn dat er drie keer zoveel. Er wonen 1.700 kinderen. Het centrum in Vathi op Samos is gebouwd voor 650 mensen, maar nu verblijven er alleen al 680 kinderen op een inwoneraantal van vierduizend vluchtelingen en migranten. Bovendien komen dagelijks nog meer kinderen en gezinnen in de kampen aan.

De kinderen in Moria en Vathi leven onder zware psychische druk en hun gezondheid is in gevaar. Soms moeten zeventig mensen gebruik maken van één toilet, waardoor de riolering overstroomt. De kampen vervuilen en stinken. Geweld, misbruik, protesten en onrust komen er dagelijks voor.

Het opvang- en identificatiecentrum in Moria, Lesbos. UNICEF ondersteunt samen met andere hulporganisaties een hulp- en leercentrum voor kinderen en gezinnen.

Het opvang- en identificatiecentrum in Moria, Lesbos. UNICEF ondersteunt samen met andere hulporganisaties een hulp- en leercentrum voor kinderen en gezinnen.

Het opvang- en identificatiecentrum in Moria, Lesbos. UNICEF ondersteunt samen met andere hulporganisaties een hulp- en leercentrum voor kinderen en gezinnen.

'Met het groeiende aantal vluchtelingen- en migrantenkinderen dat op de Griekse eilanden aankomt, worden de omstandigheden in de opvangcentra steeds schrijnender en gevaarlijker,' zegt Lucio Melandri van UNICEF, in Griekenland verantwoordelijk voor hulpprogramma’s aan vluchtelingen en migranten. 'Iedereen die nu in de opvangcentra zit, moet met spoed naar het Griekse vasteland worden overgebracht, de kinderen allereerst. Daar kunnen ze adequate opvang, bescherming, gezondheidzorg en andere basisvoorzieningen krijgen.'

Emotioneel aan de grond

'De meerderheid van de kinderen en jongeren die ik heb ontmoet, hebben te maken gehad met oorlog en hebben vervolgens gedwongen hun land moeten verlaten. Nu leven ze in mensonterende omstandigheden zonder perspectief. Velen zitten emotioneel volledig aan de grond,' zegt Melandri, die de centra op Lesbos en Samos vorige week bezocht. 'De Griekse autoriteiten en bevolking hebben gedaan wat ze kunnen om steun te bieden aan vluchtelingen- en migrantenkinderen, maar ze kunnen deze aantallen en de nood van de kinderen niet aan.'

'De trage procedures en onmacht maken dat deze kinderen letterlijk vastzitten in erbarmelijke omstandigheden.' zegt Majorie Kaandorp. 'Op dit moment praten Europese regeringsleiders over het creëren van vergelijkbare grote opvangcentra aan de binnen- en buitengrenzen van Europa. Die pakken desastreus voor kinderen uit als Europa niet tegelijkertijd afspraken maakt over hoe vluchtelingen- en migrantenkinderen beter beschermd worden. Die afspraken moeten er liggen voordat deze centra geopend worden.'

Oproep voor snellere gezinshereniging

Vluchtelingen en migranten moeten nu onmiddellijk van de Griekse eilanden naar het vasteland worden overgebracht. Binnen de EU moeten de lidstaten meer kinderen opnemen en de gezinsherenigingsprocedures versnellen. 

UNICEF ondersteunt sinds 2016 vluchtelingen- en migrantenkinderen en hun families in Griekenland. 60.000 kinderen hebben toegang tot noodzakelijke jeugdzorgvoorzieningen, waaronder psychosociale hulp, gezondheidszorg en onderwijs. Samen met het ministerie van Gezondheidszorg beschermen we vluchtelingen- en migrantenkinderen met inentingen tegen ziekten. We staan open voor een nog nauwere samenwerking met de Griekse overheid, om de kinderen beter te kunnen beschermen