UNICEF vraagt EU de rechten van vluchtelingenkinderen te beschermen

Het aantal mensen dat dit jaar omkwam tijdens het oversteken van de Middellandse Zee is al meer dan vijftig keer hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. De verwachting is dat door het warme weer het aantal kinderen dat de oversteek zal wagen alleen nog maar zal stijgen. Kinderen die terecht zijn gekomen in de vluchtelingenstroom lopen grote risico’s. Niet alleen tijdens de gevaarlijke oversteek, maar ook wanneer ze de Europese kust bereiken. Ze krijgen lang niet altijd de speciale zorg en aandacht die ze zo dringend nodig hebben.

De kinderen die het hoogste risico lopen zijn kinderen die zonder ouders of begeleiding van een volwassene reizen. Van de ongeveer 170.000 migranten die vorig jaar de Italiaanse kust bereikten vanuit Libië, hadden meer dan 13.000 kinderen geen begeleiding van een volwassene.

Nieuwe rapporten tonen aan dat smokkelaars en mensenhandelaren die kinderen uitbuiten. Ze zoeken naar kinderen die een asielaanvraag doen en verlokken hun ouders om grote sommen geld te betalen met de belofte dat ze ook naar Europa kunnen komen on herenigd te worden met hun kind.

Vluchtelingenkinderen vallen vaak in een gat tussen verschillende wetten en regels in Europa. Vluchtelingenkinderen hebben weinig toegang tot rechtspraak, onderwijs en gezondheidszorg. Wanneer zij de Europese Unie binnenkomen, hebben ze grote kans gevangen te worden gezet, uitgezet of als groep aan de grens te worden teruggestuurd. Ook kunnen ze bij de grens te maken krijgen met maatregelen die hun leven in gevaar brengen.

UNICEF gelooft dat de migratieagenda, die de EU op 13 mei volgens planning aanneemt, een grote kans is om de rechten van vluchtelingenkinderen in Europa te versterken. UNICEF roept de EU op om vluchtelingenkinderen beschermen volgens dit 10-stappen plan:

1. Erkennen dat vluchtelingenkinderen, voor alles, kinderen zijn, met rechten zoals die zijn vastgesteld in het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind.
2. Het toepassen van bestaande wetten en regelingen om de rechten van vluchtelingenkinderen te beschermen, inclusief het toezicht op en handhaving van de consequente toepassing van de Europese regels ter bestrijding van mensenhandel. Focus op het voorkomen van mensenhandel is nodig, net als het vervolgen van hen die kinderen uitbuiten en mishandelen.
3. In alle beslissingen moeten overheden zich laten leiden door het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind – het belang van het kind voorop. Zowel bij beslissing over internationale bescherming, het verlenen of weigeren van aanvragen voor verblijf, alsook bij beslissingen over verhuizing of terugkeer.
4. Het beschermen van vluchtelingenkinderen door het versterken van nationale kinderbeschermingssystemen.
5. Kinderen mogen niet in detentiecentra worden geplaatst en mogen niet van hun ouders worden gescheiden.
6. In zoek- en reddingsacties op zee moet het, conform het internationaal zeerecht, gaan om het redden van levens en beschermen van mensen.
7. Tijdens en na zoek- en reddingsacties moeten kinderen en zwangere vrouwen altijd speciale zorg en aandacht krijgen.
8. Alle kinderen – ongeacht hun wettelijke status of die van hun ouders – moeten gelijke toegang hebben tot kwalitatief goed onderwijs, gezondheidszorg, inclusief geestelijke gezondheidszorg, sociale bescherming en rechtspraak.
9. Alle kinderen moeten gelijke en constante bescherming ontvangen, zonder enige discriminatie op grond van de nationaliteit, de woonplaats, de migratiestatus of het ras van hun ouders.
10. Investeren in het aanpakken van de fundamentele oorzaken waardoor mensen vluchten; door rampen te bestrijden, ontwikkelingswerk en risicobeperking.

UNICEF Nederland roept de Nederlandse overheid op om in Europees verband steun te geven aan humanitaire maatregelen aan de buitengrenzen en op de voornaamste plaatsen van aankomst, zodat kinderen voor vertrek, onderweg en na aankomst de bescherming krijgen die nodig is.

UNICEF dringt samen met de Internationale Organisatie voor Migratie, de VN-Vluchtelingenorganisatie en andere VN-organisaties aan op een eerlijkere verdeling van verantwoordelijkheid binnen de Europese Unie voor het redden van levens en het beschermen van hen die het nodig hebben. Ook spreken deze organisaties zich uit tegen racistisme en xenofobie tegenover migranten en vluchtelingen, waar ze ook terecht mogen komen.