Vluchtelingen- en migrantenkinderen hebben Europa aanvankelijk niet als doel als ze op reis gaan. Ze vertrekken vanwege de schadelijke situatie thuis en veelal zonder medeweten van hun ouders.
GENEVE, 25 juli 2017 – De meeste kinderen die vanuit Afrika vluchten naar Europa willen vooral weg van huis en zijn in eerste instantie niet van plan naar Europa te gaan. Zij besluiten daartoe pas nadat ze slachtoffer zijn of getuige van systematisch misbruik in Libië. Op dat moment kiezen ze voor de centrale Middellandse Zee-route, zo blijkt uit een nieuwe studie in opdracht van UNICEF, uitgevoerd door REACH*.
'Voor het eerst blijkt dat er voor kinderen die vluchten uit Afrika veel meer uiteenlopende redenen zijn om hun huizen te verlaten dan eerder aangenomen', zegt Afshan Khan, UNICEF-directeur voor Europa en Centraal-Azië. 'Er blijken daarentegen voor hen juist minder redenen te zijn om naar Europa te gaan.'
75 procent van de vluchtelingen- en migrantenkinderen die in Italië werden geïnterviewd als onderdeel van de studie, nam zelf de beslissing om alleen op de reis te gaan. Een van de belangrijkste redenen waarom kinderen hun huis verlieten was geweld in hun thuissituatie, maar ook ontbering en conflict. Een op de vijf geïnterviewde meisjes noemde de angst voor een kindhuwelijk. De reis naar Europa was over het algemeen gefragmenteerd en kon twee jaar of langer duren. Onderweg veranderde hun bestemming.
Het doel van de studie is beleidsmakers, partnerorganisaties en overheden te voorzien van bewijsmateriaal over de redenen van kinderen om hun land en huis te ontvluchten. De interviews werden uitgevoerd in de twee toegangspoorten naar Europa - Italië en Griekenland - met in totaal 850 kinderen, tussen de 15 en 17 jaar.
Vluchtelingen- en migrantenkinderen in Italië hebben hun tijd in Libië unaniem ervaren als het meest traumatiserende deel van hun reis op land. Bijna de helft (47 procent) werd in Libië ontvoerd en één op vier kinderen (23 procent) bleek willekeurig gearresteerd te zijn en zonder aanklacht in de gevangenis te zijn gehouden. De meeste kinderen komen uit verschillende landen in Sub-Sahara Afrika, maar sommigen komen van zo ver als Bangladesh.
'Degenen die wel als doel hadden om naar Europa te komen, hoopten op een betere opleiding, respect voor hun rechten en wilden vooruit komen in het leven. Zodra ze Europa bereiken, is de werkelijkheid verdrietig genoeg heel anders en blijft er van hun verwachtingen weinig over', zegt Afshan Khan van UNICEF.
De profielen van de kinderen in Italië en Griekenland verschillen sterk. Kinderen in Italië zijn meestal onbegeleid. In Griekenland kwam 91 procent van de geïnterviewde kinderen aan met familieleden. Beter onderwijs voor hun kinderen was voor een op de drie ouders of verzorgers de belangrijkste reden om naar Europa te vertrekken, zo blijkt uit de enquête in Griekenland.
Uit het onderzoek onder vluchtelingen- en migrantenkinderen blijkt dat langdurige procedures en verwarring over hun rechten maakt dat kinderen buiten de Italiaanse en Griekse ontvangstsystemen vallen. Met als gevolg verlies aan onderwijs en blootstelling aan hoge risico's van misbruik en uitbuiting.
Van de 12.239 kinderen die in de eerste zes maanden van dit jaar in Italië arriveerden, reisde 93 procent alleen.
* REACH is een samenwerkingsverband van FAO, UNICEF, WFP, WHO en IFAD (www.reach-initiative.org).
Zoals uit de studie blijkt, verschillen de profielen van kinderen in Italië en Griekenland sterk. Kinderen in Italië hebben de beslissing om te reizen individueel genomen (75 procent van de geïnterviewde kinderen) en zijn meestal onbegeleide jongens van 16 tot 17 jaar. In Griekenland is de beslissing over het algemeen in familieverband genomen en 91 procent van de geïnterviewde kinderen kwam aan met familieleden. Het gaat hierbij om ongeveer evenveel jongens als meisjes uit alle leeftijdsgroepen.
UNICEF heeft tijdens de recente tops van de G20 en G7 regeringen aangespoord met zes punten actie te ondernemen om vluchtelingen- en migrantenkinderen te beschermen.