Alleen al in 2016 kwamen er minstens 33.000 alleenreizende kinderen aan in Europa. Het werkelijke aantal ligt nog hoger en UNICEF maakt zich grote zorgen over de situatie van deze kwetsbare groep. Deze week bleek dat het aantal mensen op de vlucht wereldwijd met 65,6 miljoen een nieuw record heeft gebroken. Vandaag, op Wereldvluchtelingendag, begint UNICEF Nederland een campagne om aandacht te vragen voor de kwetsbare groep kinderen die alleen reist naar Europa.
'Deze kinderen zijn noodgedwongen alleen op reis', zegt Gerrit van den Berg namens UNICEF Nederland en net terug uit Servië. 'Een 13-jarige jongen vertelde over zijn vlucht voor de oorlog uit Afghanistan, hoe hij onderweg beroofd werd en hoe hij nu gestrand is aan de randen van Europa. Hij is één van de vele kinderen die alleen op de vlucht zijn en zij hebben onze steun hard nodig.'
Deze weken wordt er in diverse Europese steden gesproken over structurele oplossingen voor de vluchtelingencrisis. Helaas gaan deze gesprekken nauwelijks over bescherming en opvang van vluchtelingen. UNICEF pleit in Brussel bij de EU voor betere bescherming en doet een dringend beroep op premier Rutte om in EU-verband en ook bij de G20 op 7 en 8 juli te pleiten voor verbetering van de situatie van kinderen die alleen of met hun ouders op de vlucht zijn. 'Terwijl regeringsleiders onvoldoende stappen zetten om bescherming en voorzieningen beter te organiseren, zet UNICEF zich in om de kinderen te helpen op plekken waar ze gestrand zijn', zegt Van den Berg.
In vier Europese landen - Griekenland, Italië, Bulgarije en Spanje - kwamen in 2016 100.000 vluchtelingen- en migrantenkinderen aan. Daarvan reisde een derde alleen. Bovendien zijn er vele kinderen alleen gestrand in landen zoals Servië. 'Juist de groep alleenreizende kinderen aan de randen van Europa willen we niet vergeten. Ze hebben een onzekere toekomst en hebben onderweg ontzettend veel meegemaakt. Ook deze kinderen hebben het recht om simpelweg kind te kunnen zijn.'
De hulp aan kinderen op de vlucht in Europa bestaat uit verschillende onderdelen. Een paar voorbeelden. UNICEF:
'In Servië sprak ik met één van de voogden die daar via een lokale partner door UNICEF is aangesteld. In het asielcentrum waar hij en zijn collega werken zijn vele kinderen alleen. Ze kunnen bij hem terecht voor vragen en hij gaat met hen mee naar gesprekken met instanties. Zo’n vertrouwenspersoon is hard nodig in de moeilijke omstandigheden waarin de kinderen leven', vertelt Van den Berg.
Ieder van deze voogden is momenteel verantwoordelijk voor zestig tot honderd kinderen. Het streven is om meer voogden aan te stellen, want het aantal kinderen per voogd is te hoog. Ze verwijzen waar nodig kinderen door naar psychologische en medische zorg, vertellen over mogelijkheden voor onderwijs en activiteiten en geven uitleg over de procedures en opties die de kinderen hebben. 'Dat is voor deze kinderen cruciaal, maar vaak is een arm om hen heen en even luisteren het belangrijkste in het werk van de voogden.'
Met de campagne wil UNICEF Nederland aandacht vragen voor de schrijnende problemen van deze kinderen, zodat asielprocedures verbeterd worden en er structurele oplossingen komen. 'Maar we kunnen daar niet op wachten', legt Van den Berg uit. 'De nood is zeer hoog en UNICEF wil de hulpverlening nu graag uitbreiden om meer kinderen te kunnen helpen.'
Nog niet alle kinderen in Servië en andere landen aan de grenzen van Europa worden bereikt. 'Het zou geweldig zijn als we bijvoorbeeld extra voogden kunnen aanstellen om meer kinderen te kunnen ondersteunen. We willen ook onderwijs bieden aan meer kinderen. UNICEF zet alles op alles om met meer financiële middelen ervoor te zorgen dat kinderen op de vlucht gerichte aandacht en ondersteuning krijgen in de schrijnende situatie waarin ze verkeren.'