Werkgevers in Nederland hebben grote moeite het stuwmeer aan vrije dagen van hun medewerkers weg te werken. Ondanks dat het opnemen van vakantiedagen in 85 procent van de organisaties flink wordt gestimuleerd, worstelt 62 procent met een overschot aan vrije dagen waarvoor forse reserves moeten worden aangehouden. Dat blijkt uit onderzoek door Multiscope onder financiële en HR verantwoordelijken bij organisaties in het midden- en grootbedrijf. UNICEF Nederland gaf opdracht tot dit onderzoek vanwege haar nieuwe concept geef-een-dag, waarbij medewerkers openstaande vrije dagen aan UNICEF kunnen doneren. Een aantal grote werkgevers heeft al toegezegd mee te doen.
Niet opgenomen vakantiedagen (in Nederland maar liefst 93 miljoen, gemiddeld 14,5 per werknemer) vormen voor werkgevers een regelrecht risico. Het financiële equivalent van deze verlofdagen dient immers voor een groot deel op de balans aanwezig te zijn. Ook kan de bedrijfscontinuïteit in gevaar komen, indien grote groepen werknemers deze dagen tegelijk opnemen. Bij 84 procent van de organisaties staat dit probleem op de managementagenda.
Jan Bouwens, hoogleraar accounting aan de Universiteit van Amsterdam, benadrukt dat bedrijven het geld voor de openstaande vrije dagen echt niet kunnen aanwenden voor andere doelen. “De werknemer heeft eigenlijk meer geleverd dan hij of zij hoefde. Daardoor ontstaat een soort ‘schuld’ van de werkgever aan de werknemer. Bedrijven moeten het loon dat overeenkomt met die vrije dagen reserveren, zo erkennen ze die schuld in hun balans.” Zonder maatregelen zal die pot beetje bij beetje groter worden: “Als werknemers meer gaan verdienen, groeit dat bedrag mee.”
Harry van de Kraats, voorzitter van de werkgeversvereniging AWVN, deelt de zorgen van Bouwens. “Je bent als bedrijf verplicht om geld te reserveren voor die opgebouwde vrije dagen. Dat gaat ten koste van de winst. Het is bij wijze van spreken ‘dood geld’, want je kunt het ook niet gebruiken voor investeringen. Dat is dus echt zonde”, stelt hij. “UNICEF biedt met het Vrije-dagenprogramma een prachtige oplossing, waarmee organisaties en hun werknemers hun maatschappelijke betrokkenheid kunnen uiten.”
“Een fantastisch idee. Voor Nederland volstrekt nieuw en heel lovenswaardig. Mensen zijn maatschappelijk betrokken. Bedrijven zijn collectiviteiten van mensen. Dit innovatieve plan biedt in bedrijfsverband voor bedrijven en medewerkers de mogelijkheid om hun maatschappelijke betrokkenheid te uiten”, zegt Theo Schuyt, hoogleraar filantropie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, enthousiast.
Het UNICEF | geef-een-dag programma maakt een innovatieve koppeling tussen het MVO-beleid van een organisatie en het geschetste vrije dagen probleem. Madelon Cabooter, manager Corporate Partnerships van UNICEF Nederland: “Maar liefst 69% van de werkgevers in Nederland biedt medewerkers de mogelijkheid om zich in te zetten voor MVO-doelen. Dat gaf ons de kans om een innovatieve propositie te ontwikkelen, die het werkgevers mogelijk maakt om hun werknemers vrije dagen te laten doneren aan UNICEF. Bij de test van het idee bleek maar liefst de helft van de financiële en HR verantwoordelijken bij grotere ondernemingen ons idee positief tot zeer positief te beoordelen. Zij ervaren het idee als een echte win-win oplossing.”
Het programma werkt vrij eenvoudig. Via HRM-software, een website of een formulier wordt de mogelijkheid gecreëerd om overgebleven vrije dagen te doneren aan UNICEF. Werknemers ontvangen vervolgens informatie via interne communicatiekanalen – zoals intranet – over het werk dat UNICEF kan doen met de donaties op het vlak van onderwijs, gezondheidszorg en sanitaire voorzieningen. Cabooter: “Met de gemiddelde netto waarde van één verlofdag kunnen we 140 kinderen met vaccinaties tegen polio beschermen. Dat is toch een geweldig effect.”