Kinderrechtencollectief: kinderrechten kunnen niet wachten

30 april 2021

Een belangrijk moment: hoe staat het ervoor met kinderrechten in Nederland? Het Kinderrechtencollectief, waar UNICEF onderdeel van is, maakt zich zorgen dat passende zorg en onderwijs steeds minder goed toegankelijk zijn voor kinderen, blijkt uit de rapportage ‘Kinderrechten in Nederland 2015-2020’.

Kinderrechtencollectief blokhuis ngorapportage

De rapportage is samengesteld door meer dan 100 maatschappelijke organisaties en deskundigen en wordt vandaag aan demissionair staatssecretaris Blokhuis, verantwoordelijk voor de naleving van het VN-Kinderrechtenverdrag in Nederland, via een livestream overhandigd. Hij gaat in gesprek met Marissa (20) en Jacob (18) over hoe het is om in deze tijd op te groeien. Lees hier een verslag van de bijeenkomst.

Het rapport is de visie van het maatschappelijk middenveld op de situatie van kinderen in Nederland. Conclusie: het blijkt dat de belangen en rechten van kinderen niet altijd voorop staan. Er wordt niet serieus genoeg gekeken naar hun situatie, gevoelens en ervaringen. “De coronacrisis legt een vergrootglas op al bestaande problemen in het jeugdbeleid en vraagt mentaal veel van kinderen”, aldus Huri Sahin, voorzitter van het Kinderrechtencollectief. “Veel zorgpunten die het Kinderrechtencollectief eerder heeft geuit richting het VN-Kinderrechtencomité, zijn de afgelopen jaren verergerd.”

Kinderen in de wachtstand

“Uit de rapportage blijkt dat veel kinderen in de wachtstand staan: kinderen wachten op jeugd-ggz, jeugdzorg, passend onderwijs of leven in langdurige verblijfsonzekerheid”, licht Sahin toe. De langdurige scholensluiting maakt de groep kwetsbare kinderen groter. Signalen over huiselijk geweld, kindermishandeling en (online) seksuele uitbuiting zijn toegenomen en naar verwachting zullen meer kinderen in armoede opgroeien. Er zijn meer kinderen met eetstoornissen en depressieve gevoelens en de eenzaamheid neemt toe.

Drie urgente punten uit de rapportage:

  • Decentralisatie verslechtert toegang tot zorg. De verschuiving van verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg naar gemeenten kleurt een tal van zorgpunten in het rapport. Kinderen krijgen niet tijdig de passende hulp die ze nodig hebben. Er wordt onvoldoende geïnvesteerd in preventief beleid en bovendien is er een ongewenste marktwerking, waarvan kinderen de dupe zijn.
  • Kinderen in langdurige verblijfsonzekerheid. In de Vreemdelingenwet het belang van het kind niet is vastgelegd. In asielprocedures wordt vaak nog niet goed gekeken naar de rechten van het kind. Zo kunnen kinderen in detentie worden geplaatst ondanks de bewezen schadelijke effecten, is de opvang niet kindvriendelijk en zijn er niet op alle azc's basisvoorzieningen, zoals onderwijs en sport- en spelactiviteiten beschikbaar en leven kinderen te lang in verblijfsonzekerheid.
  • Armoede onder kinderen onvoldoende gedaald. Eén op de dertien kinderen groeit op in armoede, dit is in de afgelopen vijf jaar onvoldoende gedaald en zal door de gevolgen van de coronacrisis waarschijnlijk toenemen. Doordat elke gemeente het armoedebeleid zelf mag bepalen, is de beschikbare hulp en ondersteuning niet voor alle kinderen beschikbaar, met kansenongelijkheid tot gevolg. Het rapport gaat ook over de bijzondere gemeenten Saba, Bonaire en Sint Eustatius. Zo komt naar voren dat er te weinig zicht is op kinderen die daar in armoede leven.

In de rapportage staan aanbevelingen voor betere naleving van het VN-Kinderrechtenverdrag door Nederland. Na de overhandiging aan demissionair staatssecretaris Blokhuis dient het Kinderrechtencollectief de rapportage in bij het VN-Kinderrechtencomité.

Kinderrechtencollectief

In het Kinderrechtencollectief bundelen organisaties hun krachten om op te komen voor de belangen van kinderen en toe te zien op de borging van kinderrechten in de Nederlandse wet, beleid en praktijk. Het collectief bestaat uit de kernleden Defence for Children, Kinderpostzegels, Nationale Jeugdraad (NJR), Save the Children, Terre des Hommes Nederland en UNICEF Nederland, met als adviseur het Nederlands Jeugdinstituut en heeft daarnaast nog vele andere partners.

Het VN-Kinderrechtencomité

Elk land dat het VN-Kinderrechtenverdrag heeft goedgekeurd, legt iedere vijf jaar verantwoording af aan het VN-Kinderrechtencomité over hoe het gaat met de kinderrechten. In Nederland verzorgt het Kinderrechtencollectief, waar wij onderdeel van uitmaken, de ngo-rapportage. Meer dan 140 ngo’s (niet-gouvernementele organisaties) en deskundigen droegen bij aan deze rapportage met aanbevelingen voor betere naleving van het VN-Kinderrechtenverdrag door Nederland, inclusief de kinderen die leven in het Caribisch deel van Nederland, de drie bijzondere gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Het VN-Kinderrechtencomité doet op basis van alle informatie aanbevelingen aan Nederland. Deze aanbevelingen vormen een kader voor de Nederlandse overheid om in de komende jaren verder te werken aan de volledige implementatie van het VN-Kinderrechtenverdrag in Nederland.