Na het terugtrekken van strijders uit Syrië en Irak verblijven er tienduizenden mensen in Syrische en Irakese opvangkampen, waaronder veel kinderen. UNICEF maakt zich grote zorgen om hun lot.
Gezinnen op weg naar het Al-Hoj kamp
© UNICEF/Souleiman
UNICEF vindt dat kinderen bovenal kind zijn.
Het is begrijpelijk dat de eventuele terugkeer van de vrouwen en kinderen naar de landen van herkomst bij sommigen zorgen en zelfs angst oproepen. Maar een kind is een kind. UNICEF staat voor kinderrechten en komt op voor ieder kind, ongeacht diens leeftijd, geslacht of eventuele banden van het kind of hun ouders met gewapende krachten. Want kinderen hebben allemaal dezelfde rechten.
Voor UNICEF is het dan ook geen optie om deze kinderen aan hun lot over te laten. Ieder kind heeft recht op bescherming, veiligheid en ontwikkeling. Kinderen kunnen niet verantwoordelijk worden gehouden voor de keuzes van hun ouders. Kinderen die door gewapende groepen worden gerekruteerd en gebruikt, zijn in grote lijnen hetzelfde als andere kinderen; het zijn normale kinderen die verstrikt zijn geraakt in een abnormale situatie. Ze hebben hoogstwaarschijnlijk heftig geweld meegemaakt of gezien. De gewapende krachten gebruiken geweld, dwang en manipulatie om kinderen te dwingen of te overtuigen zich bij hen aan te sluiten. Deze kinderen moeten als slachtoffers worden behandeld, niet als daders. Zoals alle andere kinderen die door oorlog en conflict worden getroffen, heeft de internationale gemeenschap de plicht om deze kinderen te voorzien van veiligheid, bescherming en fysieke en psychosociale zorg.
Dit betekent volgens UNICEF dat:
• Kinderen die voorheen in verband werden gebracht met gewapende groepen, niet mogen worden vastgehouden of vervolgd alleen voor hun lidmaatschap aan een dergelijke groep;
• Buitenlandse kinderen in conflictgebieden niet vervolgd mogen worden wegens onwettige aanwezigheid of illegale binnenkomst in een staat;
• Detentie van kinderen slechts een allerlaatste redmiddel is, en voor de kortst mogelijke tijd;
• Kinderen niet mogen worden vervolgd voor vermeende misdaden die gepleegd zijn door hun familieleden of voor het aanhangen van gewapende groeperingen;
• Kinderen psychosociale diensten, juridische bijstand en ondersteuning moeten krijgen om te re-integreren in hun families en gemeenschappen.
Wat doet UNICEF om deze kinderen te ondersteunen terwijl ze in het Midden-Oosten verblijven?
UNICEF biedt humanitaire hulp, waaronder psychosociale ondersteuning en onderwijs in tijdelijke scholen of kindvriendelijke ruimtes. Zo kunnen kinderen herstellen en een gevoel van stabiliteit en normaliteit terugkrijgen. UNICEF levert ook een breder scala van basisvoorzieningen, waaronder WASH-, gezondheidszorg en voeding, waar nodig.
Henrietta Fore, directrice van UNICEF uitte haar ernstige bezorgdheid over de verslechterende toestanden in het Al-Hol vluchtelingenkamp: “De staten moeten zich ontfermen over kinderen van hun burgers, of ze nu op hun bodem geboren zijn of niet. Neem maatregelen en voorkom dat deze kinderen staatloos worden!”
Wat wil UNICEF dat staten doen met kinderen in gewapende groepen of kinderen van buitenlandse strijders?
Het belang van het kind moet altijd de eerste overweging zijn. Het is belangrijk dat regeringen van de landen van herkomst terugkeer van het kind faciliteren als dat in het belang is van het kind. Daarvoor is een goed opvangplan nodig in de landen van herkomst, om de terugkeer van kinderen te vergemakkelijken en de re-integratie van kinderen in hun familie en samenlevingen te ondersteunen. Kinderen moeten worden opgenomen in programma's voor kinderbescherming, inclusief geestelijke gezondheid en psychosociale ondersteuning.
Wat doet UNICEF om terugkeer mogelijk te maken?
UNICEF is bereid steun, coördinatie en expertise te verlenen aan de lidstaten, zoals technische hulp op het gebied van re-integratie van kinderen uit gewapende groeperingen, rechtsbijstand, ondersteuning op het gebied van geestelijke gezondheid en psychosociale ondersteuning, programma's voor gender-gerelateerd geweld.
UNICEF weet dat kinderen, die hebben geparticipeerd in een gewapende strijd, kunnen re-integreren in de samenleving. Duizenden kinderen worden elk jaar bevrijd uit gewapende groepen, krijgen ondersteuning bij re-integratie, herstellen en zijn in staat levens te leiden. UNICEF en partners voeren programma's uit voor kinderen die te maken hebben met gewapende conflicten om hun re-integratie en terugkeer naar het burgerleven te ondersteunen.