Coronamaatregelen

Een lockdown, schoolsluitingen, wel of niet vaccineren, een coronatoegangsbewijs: de coronacrisis heeft ook in Nederland een grote impact op kinderen en jongeren. UNICEF maakt zich zorgen over de gevolgen voor hun ontwikkeling. Daarom zetten wij ons in om de risico’s van de coronamaatregelen in kaart te brengen, te herstellen en te beperken. Dat doen we bijvoorbeeld door ons uit te spreken over schoolsluiting . En door beleidsmakers er steeds weer op te wijzen dat bij het nemen van coronamaatregelen de belangen en rechten van kinderen zorgvuldig worden meegenomen. Zo willen we voorkomen dat ontwikkelingsschade ontstaat in bestrijding van een pandemie. UNICEF vindt het belangrijk dat bij het nemen van coronamaatregelen wordt gekeken welke alternatieven voor minderjarigen er zijn. En dat aan minderjarigen zelf wordt gevraagd wat zij vinden en nodig hebben.

Eigen mening

Sommige coronamaatregelen vragen om een weloverwogen keuze van een kind zelf. Zoals de keuze voor minderjarigen vanaf 12 jaar om je wel of niet te laten vaccineren. Kinderen en jongeren hebben op basis van het VN-Kinderrechtenverdrag recht om hun mening te geven. Ook moeten zij toegang hebben tot begrijpelijke en objectieve informatie die hen kan helpen deze mening te vormen (artikel 12, 13 en 17). Daarnaast is het belangrijk dat jongeren in vrijwilligheid en zonder externe druk een weloverwogen beslissing kunnen nemen over zaken die hen aangaan. UNICEF vindt daarom bijvoorbeeld dat een schoolomgeving niet geschikt is als vaccinatielocatie, omdat ouders daar niet aanwezig zijn en omdat we uit onderzoek weten dat school een plek is waar vaak veel sociale druk plaatsvindt.

Toegangsbewijzen en de belangen van jongeren

Ook bij het invoeren van coronatoegangsbewijzen voor tieners zien we niet goed hoe de belangen van tieners zijn meegewogen. Het coronatoegangsbewijs dat voor elke losse activiteit nodig is (denk aan mogelijk wat drinken tijdens of na school, toegang sportkantine, bioscoop bezoek) kan ervoor zorgen dat jongeren een besluit tot vaccinatie nemen vanwege sociale druk en angst om buitengesloten te worden. We schreven hierover een brief naar de minister met daarin tien vragen:

Wat is het doel van het invoeren van coronatoegangsbewijzen voor minderjarigen en is dat helder, concreet en meetbaar?  
Is aan minderjarigen gevraagd wat zij vinden en nodig hebben in de huidige situatie? En op welke manier is deze mening meegenomen in de besluitvorming? 
In hoeverre leidt de inzet van het coronatoegangsbewijzen tot lagere besmettingsaantallen onder minderjarigen? In hoeverre dragen minderjarigen het virus over aan andere volwassenen? En in hoeverre dragen besmettingen bij aan het ontstaan van mutaties van het virus? 
Weten we hoeveel besmettingen onder minderjarigen bijdragen aan ziekenhuisopnames? Zo ja, kan deze informatie openbaar worden gemaakt? 
Waar en op basis van welke criteria wordt een coronatoegangsbewijs verplicht?
In hoeverre is er rekening gehouden met de sociaaleconomische status van minderjarigen, als er wordt gekozen om minderjarigen te laten betalen voor een coronatest?
Wat zijn de criteria waaraan wordt afgemeten of deze maatregel effectief is en wordt dat regelmatig gecontroleerd? Wanneer zou deze maatregel worden afgeschaft, is er een streefdatum?
Kunnen de doelen van de coronatoegangsbewijzen ook op andere manieren worden behaald? 
De maatregelen hebben verschillende effecten op verschillende groepen minderjarigen. Hoe worden deze negatieve verschillen tot een minimum beperkt?  
Wat zijn de gevolgen van coronatoegangsbewijzen voor minderjarigen? Denk aan:

Bescherming van minderjarige in kwetsbare of bijzondere situaties (bv. ziekte, gezinsomstandigheden, sociaal economische status) 
Mogelijke sociale ontwrichting (schuldgevoel, een gevoel van risico voor de groep, uitsluiting van activiteiten)
Privacy van minderjarigen
Eerlijke verdeling van de lasten van de coronapandemie
De waardigheid en autonomie van minderjarigen
Mogelijke polarisatie onder minderjarigen
Ongelijkheid tussen gevaccineerde en niet-gevaccineerd.
Contact met belangrijke personen (leeftijdsgenoten, gezin, vertrouwenspersoon, docent etc.)  
De ontwikkeling van minderjarigen (ontmoeting, vrijetijd, sport, kunst en cultuur),
Het verplicht dragen van een ID (geldt nu vanaf 14 jaar) Het volgen van onderwijs en de effectiviteit van leren op afstand (voor alle leerjaren)