In Nederland wonen 3.3 miljoen minderjarigen, ruim 18 procent van de bevolking. Het beleid van de overheid heeft direct invloed op hun ontwikkeling. Met een duidelijke visie op de jeugd wordt een sterke basis gelegd voor een goed en kansrijk leven. Juist als kinderen opgroeien is dit hard nodig.
Ouders zijn verantwoordelijk voor een goede ontwikkeling van kinderen. De overheid heeft vanuit het VN-Kinderrechtenverdrag de plicht ouders hierin te ondersteunen en te zorgen voor goede omstandigheden en voorzieningen voor kinderen en gezinnen. Voorgaande kabinetten misten echter een duidelijke visie op de jeugd. Er wordt niet holistisch naar kinderen en hun belangen gekeken, beleid en budgetten blijven gefragmenteerd en het is onduidelijk hoe beleid bijdraagt aan het kansrijk, gezond en veilig opgroeien van kinderen.
UNICEF roept de overheid op aan te geven wat haar visie is op het opgroeien en de ontwikkeling van de jeugd en wat de verantwoordelijkheid van de overheid daarbij is.
Kinderen zijn volwaardige burgers en tegelijkertijd zijn zij door hun leeftijd kwetsbaar. Deze kwetsbaarheid wordt vergroot door onder meer groeiende economische onzekerheid, nabije conflicten en instabiliteit, klimaatverandering, digitalisering, woningnood, personeelstekorten in onderwijs en zorg en de uitdagingen in de jeugdzorg en de asielopvang. In de aanpak van al deze onderwerpen – zelfs de jeugdzorg – ziet UNICEF Nederland tot nu toe onvoldoende reflectie op de eenvoudige vraag: wat heeft het kind nodig? Het is belangrijk te realiseren dat de tijd waarin kinderen opgroeien en ontwikkelen, een tijd is van investering – voor een goed en kansrijk leven als kind, als toekomstig volwassene én voor de toekomst van onze samenleving. Hoe te investeren in een positieve, brede en kansrijke ontwikkeling vraagt dan ook om een doordachte visie.
Het is belangrijk dat ook in de formatiegesprekken wordt gesproken over de visie die partijen hebben op de rol en verantwoordelijkheid van de overheid bij het opgroeien van kinderen. Vanuit een sterke visie op jeugd kan een samenhangende jeugdstrategie worden ontwikkeld, die afzonderlijke ministeries overstijgt en verder wordt uitgewerkt in wetgeving en beleid met daarbij een doorvertaling in een samenhangend en inzichtelijk budget. Het VN-Kinderrechtenverdrag biedt de basis om vanuit kinderrechtenperspectief een visie op de jeugd te maken.
Om het belang van een visie op de jeugd te benadrukken hebben we hier op diverse momenten aandacht voor gevraagd. Voorafgaand aan de verkiezingen van 22 november 2023 met een brief aan de programmacommissies, tijdens de verkiezingsdebatten en tijdens de formatie.
Hiervoor hebben we onderzoek laten doen om in kaart te brengen hoeveel budget de Nederlandse overheid investeert in kinderen onder de 18 jaar. Lees hoeveel overheidsuitgaven in Nederland kindgericht zijn. Er is ook een kindvriendelijke versie van de uitkomsten.
Meer weten over de vragen die je kunt stellen bij het maken van een visie op jeugd? Hier vind je het waarom en voorbeeldvragen die je kunt stellen.
