Kinderen op de vlucht: Europa

2020

Hulp in Europa

Kinderen op de vlucht hebben zeer dringend hulp nodig, zoals een dak boven hun hoofd, goede voeding en medische zorg. Met psychosociale hulp kunnen ze hun vreselijke ervaringen verwerken. Ook moeten ze onderwijs kunnen volgen, zodat ze straks niet tot een verloren generatie behoren. Kinderen hebben bovendien bescherming nodig tegen geweld en misbruik, zeker als ze alleen reizen, ziek zijn of een beperking hebben. We willen alle kinderen op de vlucht helpen.

  • In Europese landen die te maken krijgen met asielaanvragen hebben we kindvriendelijke ruimtes en opvangcentra voor kinderen en gezinnen opgezet.
  • We monitoren de opvang van kinderen die in deze landen aankomen.
  • We doen aanbevelingen om de opvang kindvriendelijk te maken.
  • We lobbyen voor betere en snellere asielprocedures waarin het belang van het kind centraal staat.
  • We staan in voortdurend contact met immigratieautoriteiten en opvangorganisaties ·      
  • We zetten alles op alles om op zoek te gaan naar familie van alleenreizende kinderen en families te herenigen.

Aan de randen van Europa

Door de politiek in Nederland en Europa wordt gesproken over grensprocedures en nieuwe manieren van opvang voor migranten en vluchtelingen aan de randen van Europa. Er worden plannen gemaakt die kunnen leiden tot vergelijkbare kampen als in Griekenland en Libië, waar momenteel de rechten van kinderen worden geschonden. In deze kampen is het leven voor veel kinderen bijzonder zwaar en de omstandigheden voldoen niet aan het VN Kinderrechtenverdrag.  Lees de verhalen van kinderen en jongeren die woonden in het receptie- en identificatiecentrum in Moria, op het eiland Lesbos. Na de brand in Moria in de nacht van 8 op 9 september 2020 is een nieuw en tijdelijk kamp opgezet op Lesbos: Kara Tepe. De leefomstandigheden voor kinderen zijn hier nog steeds zeer schrijnend en er is onvoldoende bescherming tegen geweld en mishandeling.   

Wij maken ons ernstig zorgen over de situatie omdat het schadelijk is voor kinderen om op te groeien in overvolle kampen, waar gevaar op de loer ligt.

Recht op bescherming

De Europese Commissie presenteerde in september 2020 plannen voor een hervorming van het asiel- en migratiebeleid van de EU. In de plannen staat dat het belang van het kind voorop moet staan in ieder besluit dat over kinderen gaat –zowel van asiel, relocatie, gezinshereniging of bij terugkeer. UNICEF is blij dat de bescherming van kinderen binnen gezinnen en alleenreizende kinderen deel uit maakt van de plannen. De helft van de mensen die gedwongen op de vlucht slaan is namelijk kind. Het vreemdelingen- en asielbeleid zou falen als er geen oog is voor wat kinderen nodig hebben.

Toch is UNICEF ook bezorgd. Met name op de volgende onderwerpen:

  • de mogelijkheid om kinderen in gezinnen in detentie te zetten tijdens de procedures
  • het onderscheid in leeftijd waarbij kinderen onder de 12 jaar meer beschermd worden dan kinderen van 12 jaar en ouder
  • de focus op terugkeer waarbij belangen en rechten van kinderen van ondergeschikt belang lijken
  • de beperkte aandacht voor de rechten en belangen van kinderen in partner overeenkomsten met landen die hun inwoners terug moeten nemen uit de Europese Unie  

Over deze punten is UNICEF in gesprek met diverse Europese landen, waaronder Nederland.

Wat is er aan de hand?

Vluchtelingen- en migrantenkinderen hebben hun huis, familie en alles wat bekend was, achtergelaten. Onderweg naar Europa maken ze vaak verschrikkelijke dingen mee. Veel kinderen reizen alleen, bewust of doordat ze hun familie zijn kwijtgeraakt, en zijn daardoor extra kwetsbaar. Ze vallen bijvoorbeeld in de handen van mensenhandelaren, krijgen te maken met dwangarbeid, seksuele uitbuiting, geweld en gevangenschap. Dat kinderen ondanks alle risico's de tocht naar Europa maken, heeft alles te maken met de omstandigheden thuis. Die zijn zo gevaarlijk of uitzichtloos, dat ze alles over hebben voor een nieuwe toekomst.

Waarom vluchten kinderen?

Ook een kind dat op de vlucht is, is een kind, met alle rechten die daarbij horen. Henrietta Fore, UNICEF's internationale directeur: 'Je kunt deze kinderen vluchtelingen noemen, ontheemden, migranten… Maar allereerst zijn het kínderen: waar ze ook vandaan komen, wie ze ook zijn, zonder uitzondering. Kinderen dragen geen enkele verantwoordelijkheid voor oorlog, natuurrampen en armoede. Toch zijn zij altijd als eerste het slachtoffer daarvan. Ieder kind heeft recht op bescherming en alle andere rechten die zijn vastgelegd in het Kinderrechtenverdrag van de VN.’ UNICEF maakt zich grote zorgen over hoe de rechten van kinderen in een nieuw Europees opvangmodel beschermd worden.

De cijfers: gevluchte kinderen in Europa
  •  In 2020 waagden meer dan 95.774 vluchtelingen en migranten de gevaarlijke oversteek over zee naar Europa. Zij kwamen aan in Spanje, Italië en Griekenland. In 2020 verdronken minstens 1.646 mensen in de Middellandse Zee.
  •  17.500 kinderen zijn in 2020 naar Europa gevlucht, via Griekenland, Italië, Spanje en Bulgarije. Daarvan reisden 12.000 kinderen zonder familie of begeleider. De meeste van hen kwamen naar Griekenland.
  •  In het jaar 2020 zijn er meer dan 33.000 vluchtelingen en migranten overgeplaatst van de Griekse eilanden naar het vaste land van Griekenland. Desondanks verblijven nog steeds 14.265 mensen in overvolle opvang- en identificatiecentra op de Griekse eilanden, waar ze leven in erbarmelijke omstandigheden.

Bronnen: IOM, UNHCR en UNICEF