Kinderarbeid

De 12-jarige Mohsin in Bangladesh werkt als sjouwer in Dhaka om bij te dragen aan het inkomen van zijn gezin. Zijn vader is riksjarijder en zijn moeder huisvrouw.

Wereldwijd werken 160 miljoen kinderen tussen de 5 en 17 jaar als kinderarbeider, waarvan miljoenen onder gevaarlijke omstandigheden. Sommigen van hen worden door mensenhandel gedwongen gevaarlijk werk te doen.

Wat is kinderarbeid?

Niet al het werk dat kinderen verrichten is kinderarbeid. Zo kan een zomerbaantje of helpen met huishoudelijke taken juist een positieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kinderen. Kinderarbeid betreft werk dat de rechten van een kind schendt en hun gezondheid, veiligheid en sociale ontwikkeling in gevaar brengt. Dit omvat bijvoorbeeld werk in ondergrondse mijnen, op gevaarlijke hoogtes, of met risicovolle machines. Ook werk waarbij kinderen worden blootgesteld aan schadelijke stoffen of extreme temperaturen, of werk dat hen lange uren of nachtdiensten oplegt, valt onder kinderarbeid. In sommige gevallen kan het zelfs gaan om de rekrutering van kinderen door gewapende groepen, drugshandel, seksuele uitbuiting of slavernij, waaronder de handel in en de verkoop van kinderen.

Kinderarbeid komt vooral voor wanneer gezinnen worden geconfronteerd met grote financiële moeilijkheden en onzekerheid, zoals armoede, ziekte, het verlies van een baan, of gedwongen moeten vluchten. Ook een gebrek aan toegang tot goed onderwijs en slechte naleving van wetten die kinderen beschermen dragen bij aan kinderarbeid. UNICEF hanteert de definitie van de International Labour Organization voor kinderarbeid.

"79 miljoen kinderen wereldwijd doen gevaarlijk werk, dat directe schade oplevert voor hun gezondheid en ontwikkeling."
Nur Mohammed.

Kindverhaal

Nur Mohammad, 13, in een sociaal hulpcentrum in een vluchtelingenkamp in Bangladesh. "Wanneer ik na elke sessie over levensvaardigheden thuiskom, deel ik de positieve boodschappen en kennis die ik daar heb meegekregen met mijn ouders", zegt Nur. "Ik zie ook bij hen een verandering. Ik droomde er ooit van om leraar te worden. Ik dacht dat ik dat nooit zou kunnen worden. Maar nu heb ik het gevoel dat ik kan leren en leraar kan worden zoals ik altijd al wilde."

Nur werd thuis geconfronteerd met fysiek geweld en werd door zijn familie uit een leercentrum gehaald zodat hij als kinderarbeider kon werken. Volgens gegevens van hulpverleners in de Rohingya-vluchtelingenkampen wordt ongeveer één op de tien kinderen thuis geconfronteerd met fysiek geweld, terwijl ongeveer 8 procent van de kinderen gedwongen wordt tot arbeid.

Cijfers

Hoewel er een afname is in kinderarbeid wereldwijd, is deze afname de laatste jaren gestagneerd. Terwijl in regio’s als Azië en Latijns-Amerika enige vooruitgang is geboekt, is er in Sub-Sahara Afrika een zorgwekkende toename van kinderarbeid. Wereldwijd werken er zo’n 160 miljoen kinderen als kinderarbeider.

  • 79 miljoen kinderen doen gevaarlijk werk dat directe schade oplevert voor hun gezondheid en ontwikkeling.
  • 70 procent van de wereldwijde kinderarbeiders werkt in de landbouw.
  • Sub-Sahara Afrika heeft het grootste percentage kinderarbeiders: 29% van alle wereldwijde kinderarbeiders tussen 5 en 17 jaar.
  • Van alle wereldwijde kinderarbeiders gaat het om ongeveer evenveel jongens als meisjes, hoewel dit percentage per sector wel sterk kan verschillen.

Wat doet UNICEF?

Kinderarbeid is een complex probleem, daarom hanteert UNICEF een veelzijdige aanpak. UNICEF doet gedegen onderzoek om het probleem (ook per land of per sector) in kaart te brengen. De resultaten van onderzoeken dienen als basis voor wetgeving en programma’s. UNICEF werkt nauw samen met overheden aan goede wetgeving en voorlichting omtrent kinderarbeid. We bestrijden kinderarbeid door onder andere;

  • gezinnen in armoede financieel te ondersteunen,
  • het aanbieden van toegankelijk en kwalitatief goed basisonderwijs,
  • voorlichtingscampagnes,
  • meewerken aan overheidsbeleid,
  • in gesprek gaan met werkgevers van kinderarbeiders over alternatieven voor de inzet van kinderen.

Wat doet UNICEF met Nederlandse bedrijven?

UNICEF werkt samen met bedrijven negatieve impact op kinderen te verkleinen, en positieve impact op kinderen te vergroten. We kijken met bedrijven waar de risico's zitten op kinderarbeid en wat het bedrijf zelf kan doen om de kans te verminderen. Dit betekent dat we niet alleen naar kinderarbeid kijken, maar ook naar oorzaken van kinderarbeid, zoals eerlijke lonen, verbeterde verbeterde arbeidscontracten , arbeidsomstandigheden en werktijden. We kijken bijvoorbeeld ook naar dagopvang voor jonge kinderen, en het bieden van faciliteiten voor borstvoeding tijdens werkuren. Dit betekent niet alleen kinderarbeid in hun keten aanpakken, maar ook werken aan de oorzaken van kinderarbeid. Denk hierbij aan eerlijke lonen voor ouders, het verbeteren van de dagopvang voor jonge kinderen, en moeders de mogelijkheid bieden om hun kind borstvoeding te geven tijdens werkuren. UNICEF werkt hiervoor samen met bedrijven in Nederland en met productielocaties in productielanden. Hierbij vragen wij bedrijven kinderarbeid niet alleen in hun eigen productie aan te pakken, maar ook in die van hun leveranciers. 

UNICEF biedt bedrijven ondersteuning bij het tegengaan van kinderarbeid in hun keten. Zo zijn er instrumenten ontwikkeld die helpen om de een risico's op kinderarbeid en aanverwante misstanden te ontdekken in de waardeketen van een bedrijf.  In regio's waar grote risico's bestaan werkt UNICEF met overheden aan betere regulering en programma's die de kinderen beter beschermen tegen misstanden.  Samen met lokale NGO's en werken we ook aan bewustzijn onder de bevolking en binnen bedrijven om iedereen mee te laten werken aan de oplossingen tegen kinderarbeid. Vaak vraagt dit om samenwerking met andere bedrijven, overheden of maatschappelijke organisaties, maar je kunt ook al in je eigen organisatie beginnen. In dit artikel lees je welke eerste stappen je zelf kunt zetten. 

UNICEF biedt bedrijven ondersteuning bij het tegengaan van kinderarbeid in hun keten. Bijvoorbeeld door hulp aan te bieden bij het maken van een risico-analyse in de keten, bij het formuleren van mensen- en kinderrechten beleid, door het maken van een koppeling met lokale NGO’s of door het aanbieden van tips om kinderarbeid tegen te gaan. 

Wat doet UNICEF in multistakeholderinitatieven?

Wereldwijd houdt UNICEF zich actief bezig met allerlei sectoren waar risico's zijn op kinderarbeid en andere misstanden waar kinderen mee te maken hebben. Bijvoorbeeld de textielsector, de palmolie, cacao en de voedingsindustrie, de mijnbouw en digitale wereld. Studies, onderzoeken en data brengen zo de impact van de verschillende sectoren op kinderen naar voren. Die kennis en informatie helpen om verbeteringen door te voeren met een groot aantal partijen die daar invloed op hebben. Dit gebeurt door gesprekken met groepen bedrijven en met de regeringen die ook verbetering nastreven.

Zet de eerste stappen om kinderarbeid tegen te gaan

Bedrijven kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de oplossing. Vaak vraagt dit om samenwerking met andere bedrijven, overheden of maatschappelijke organisaties, maar je kunt ook al in je eigen organisatie beginnen. In dit artikel lees je welke eerste stappen je zelf kunt zetten.

Bescherming en onderwijs

UNICEF en partners zorgen ervoor dat kinderen worden geregistreerd bij de geboorte, want met een geboortebewijs kan de leeftijd van een kind worden aangetoond en is hij of zij minder kwetsbaar voor uitbuiting. We ondersteunen opvangcentra waar werkende kinderen terecht kunnen voor bescherming en hulp. Daarnaast verbeteren we de toegang tot onderwijs en bieden we beroepscursussen aan voor adolescenten en jongeren. Families die onvoldoende financiële middelen hebben om hun kind naar school te laten gaan ontvangen kinderbijslag, zodat het kind niet hoeft te werken.

"Ieder kind heeft het recht om te leren, te groeien en een toekomst op te bouwen, zonder te werken onder gevaarlijke omstandigheden."

UNICEF werkt samen met bedrijven om kinderarbeid tegen te gaan en kinderen een veilige toekomst en onderwijs te bieden. We kijken samen met bedrijven naar wat bedrijven zelf kunnen doen om de kans op kinderarbeid te verlagen. Hier kun je ook al binnen je eigen organisatie mee beginnen. In dit artikel lees je welke eerste stappen je zelf kunt zetten.

Portret van Dalpesh Devada, 15 jaar oud, werkt in de steenoven.
Portret van Dalpesh Devada, 15 jaar oud, werkt in de steenoven.

Projecten

UNICEF is actief in veel landen waar kinderarbeid voorkomt. In deze landen werken we aan beleid en systemen die helpen voorkomen dat kinderen in kinderarbeid terecht komen.

Ivoorkust

Ivoorkust is de grootste producent van cacao en Nederland de grootste importeur. In Ivoorkust werken 1,4 miljoen kinderen in de cacaoproductie, waarvan velen onder gevaarlijke omstandigheden. Armoede is er een groot probleem, zeker onder cacaoboeren, omdat de cacaoprijzen door overproductie zijn gedaald. UNICEF gaat kinderarbeid tegen door bewustzijn te creëren en samen te werken met de cacaosector en de private sector in Ivoorkust en Nederland om kinderrechten te beschermen en veilige werkomstandigheden te waarborgen.

Turkije

In Turkije is kinderarbeid een groeiend probleem, vooral door armoede en de grote stroom Syrische vluchtelingen. Ongeveer de helft van de werkende kinderen in het land gaat niet naar school    en werkt vaak meer dan 40 uur per week. UNICEF richt zich op het tegengaan van kinderarbeid en het verbeteren van toegang tot onderwijs. We werken samen met de Turkse overheid, de private sector en vakbonden om kinderarbeid tegen te gaan en ondersteunen bedrijven in het naleven van kinderarbeidswetten. Ook bieden we financiële ondersteuning aan ouders en sociale bescherming aan kinderen. Dit heeft geleid tot een afname van het aantal werkende kinderen in Turkije, van 3 miljoen in de jaren 90 naar 850.000 op dit moment.

Bangali Khan, een 73-jarige man, met zijn 7-jarige kleinzoon Abou in het zuidwesten van Ivoorkust. Met de steun van UNICEF kregen Bangali en drie andere mannen uit het dorp een opleiding in pluimveehouderij. Bovendien kregen de behoeftige gezinnen financiële steun. Met dit geld begonnen ze hun eigen kippenboerderij. Bangali zegt: “Het heeft ons veel geholpen. Met het geld dat we nu verdienen, kunnen we voor onze kinderen zorgen en kunnen ze naar school gaan.” In Ivoorkust is UNICEF met partners actief in gebieden waar veel kinderarbeid is, zoals in het zuidwesten in de cacaosector.

Bangali Khan met kleinzoon Abou.

UNICEF’s missie

UNICEF streeft ernaar dat alle kinderen wereldwijd van hun recht op onderwijs en ontwikkeling kunnen genieten. Daarom willen wij dat geen enkel kind werkt als kinderarbeider. We realiseren ons dat de aanpak van kinderarbeid complexer is dan het weren van kinderen uit fabrieken of van landbouwgronden. Voor een structurele oplossing moet ook aan de oorzaken van kinderarbeid gewerkt worden. Samen met onze partners sporen we kinderarbeid op, zorgen we dat kinderen weer naar school kunnen en maken we afspraken met overheden en bedrijven om kinderarbeid terug te dringen.