Recht op goede voeding

Ieder kind, waar ook ter wereld, heeft recht op goede voeding. In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties (art. 24) staat dat ieder kind recht heeft op een zo goed mogelijke gezondheid en dat de overheid zich hiervoor moet inspannen. Daarnaast moeten overheden ouders en kinderen goed informeren over gezondheid, goede voeding, de voordelen van borstvoeding en het belang van hygiëne.

Ook is het van belang dat voedselomgevingen - dit gaat om alles wat je om je heen ziet of tegenkomt als het gaat om eten of drinken, bijv. op school of in de winkel - gezonder worden. Met het doel dat ieder kind kan overleven, zich goed kan ontwikkelen en zijn of haar volledige potentieel kan bereiken.

UNICEF voert, in samenwerking met partners, voedingsprogramma’s uit waarbij preventie voorop staat. Als preventie faalt, dan is behandeling noodzakelijk. Ook werken we in bijna alle landen met de overheid samen en pleiten we voor een structurele verbetering voor de voedingssituatie van kinderen. Voor nu en morgen! 

Voeding in de praktijk

Khadija is 13 maanden oud en heeft sinds haar geboorte gezondheidsproblemen. Toen zij en haar moeder Aziza moesten vluchten voor de oorlog, verslechterde haar toestand. Ze was veel te mager en had geen eetlust. In een gezondheidscentrum in Darfur werd ondervoeding vastgesteld. Ze kreeg kant-en-klare therapeutische voeding. Hierdoor verbeterde haar eetlust en kon ze weer meer eten.

“Het is twee maanden geleden dat ze ziek werd, en ze was zwak, maar na de therapeutische voeding verbeterde ze zichtbaar.” – Aziza

Belang van goede en voldoende voeding

Eén van UNICEF’s kerndoelen is ervoor zorgen dat alle kinderen altijd goede, voldoende en gezonde voeding krijgen, zodat zij zich lichamelijk en geestelijk volledig kunnen ontwikkelen. Door goede voeding groeien kinderen beter, zijn ze gezonder, verbeteren hun prestaties op school en vergroten ze hun kans om later een baan te vinden en een betekenisvolle bijdrage te leveren aan hun samenleving.

Ondanks structurele verbeteringen op het gebied van voeding in de afgelopen twintig jaar, zo is het aantal chronisch ondervoede kinderen tussen 2000-2024 met 57 miljoen gedaald, moet er nog veel gebeuren: :

150,2 miljoen kinderen wereldwijd zijn chronisch ondervoed.
42,8 miljoen kinderen wereldwijd zijn acuut ondervoed.
35,5 miljoen kinderen, jonger dan vijf jaar, wereldwijd hebben overgewicht.
181 miljoen kinderen wereldwijd, onder de 5 jaar – ofwel 1 op 4- ervaren ernstige voedselarmoede.

Miljoenen kinderen wereldwijd, jonger dan vijf jaar, beginnen het leven met een achterstand die vaak moeilijk is in te halen. Ze zijn acuut of chronisch ondervoed of kampen met overgewicht. Ook is er bij veel kinderen en moeders sprake van verborgen honger, waarbij ze tekorten hebben aan belangrijke mineralen en vitamines. Redenen zijn onder meer armoede, de klimaatcrisis, weinig kennis, beperkte gezondheidszorg, nieuwe en langdurige conflicten, maar ook de ruime beschikbaarheid, toegankelijkheid en marketing van ongezonde voeding.

Kinderen die ernstige voedselarmoede ervaren krijgen minder dan twee van de acht benodigde voedselgroepen binnen, bijvoorbeeld alleen rijst en melk. Ze hebben hierdoor 50 procent meer kans om te lijden aan levensbedreigende ondervoeding.

"Voeding is een van de meest effectieve investeringen in de toekomst van kinderen."

Kitty van der Heijden

Adjunct Uitvoerend Directeur, Partnerschappen, UNICEF

Goede voeding wereldwijd

UNICEF zet alles op alles om ervoor te zorgen dat ieder kind goed gevoed kan zijn. In 2024 voerden we in zo’n 140 landen voedingsprogramma’s uit samen met onze partners, bestemd voor baby’s, kinderen, jongeren en (aanstaande) moeders.

Manieren waarop we onder meer helpen:

Verstrekken van levensreddende therapeutische voeding en melk zodat (ernstig) ondervoede kinderen nu behandeld kunnen worden.
Trainen van zorgverleners in het herkennen en behandelen van (levensbedreigende) acute ondervoeding bij kinderen. Zodat ondervoede kinderen op tijd behandeld kunnen worden. 
Trainen van gemeenschapswerkers in het geven van voorlichting over goede voeding (waaronder borstvoeding) aan moeders en zwangere vrouwen, om ondervoeding in de toekomst te helpen voorkomen. Deze voorlichting organiseren we bijvoorbeeld via kookworkshops, groentetuinen of door communicatiecampagnes te ontwikkelen. 
Ervoor zorgen dat kinderen en jongeren kunnen leren over goede voeding. Bijvoorbeeld door in schoolcurricula kennis over goede voeding en beweging op te nemen, door schoolmoestuinen aan te leggen en door hen zelf mee te laten denken over dit belangrijke thema. 
Het ondersteunen van overheden in het verbeteren van hun nationale voedingsbeleid, zodat kinderen en jongeren structureel toegang krijgen tot goed voeding.

Wat is hongersnood?

Hongersnood is een internationaal erkende definitie, die enkel gebruikt kan worden als in een gebied aan specifieke voorwaarden wordt voldaan. Dus wanneer wordt iets geclassificeerd als een hongersnood?

Hiervoor wordt gekeken naar de Integrated Food Security Phase Classification (IPC), een schaal waarin 5 fases van voedsel-onzekerheid en ondervoeding worden weergegeven. Fase 5 is hongersnood en is de laatste en ernstigste fase.

Een bepaald gebied bevindt zich in deze schaal wanneer minimaal 20 procent van de huishoudens te maken heeft met een extreem gebrek aan voedsel, minimaal 30 procent van de kinderen onder de vijf jaar lijdt aan acute ondervoeding en er elke dag minimaal twee op de 10.000 mensen sterven als gevolg van uithongering of door een combinatie van ondervoeding en ziekte.

Hongersnood door escalerend conflict in Soedan

Soedan beleeft de ergste hongercrisis in 20 jaar als gevolg van de hevige oorlog die in april 2023 begon. In meerdere gebieden in het land is IPC fase 5 – oftewel hongersnood – uitgeroepen. UNICEF schat dat in 2025 zo’n 770.000 kinderen jonger dan vijf jaar te maken zullen krijgen met de dodelijkste vorm van ondervoeding; ernstige acute ondervoeding. In 2024 zijn 6,7 miljoen kinderen gescreend op ondervoeding en aan 431.000 van hen boden we levensreddende behandelingen.

Resultaten op het gebied van goede voeding in 2024

441 miljoen kinderen onder de 5 jaar bereikt met programma’s ter voorkoming van groeiachterstand, ondervoeding, tekorten aan micronutriënten en obesitas.
9,3 miljoen kinderen behandeld voor ernstige acute ondervoeding en andere vormen van ernstige ondervoeding

De Verenigde Naties heeft in 2015, voor een periode tot 2030, 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals = SDG) opgesteld. Doel 2 is het beëindigen van honger, het bereiken van voedselzekerheid wereldwijd, verbeterde voeding en promotie van duurzame landbouw.