Waar de echte wereld stopt, gaat de digitale wereld verder. Kinderen stappen met hun mobieltjes, laptops en AI een geheel andere wereld binnen. Een wereld die onbegrensd is, maar óók vaak onbeschermd.
Schadelijke informatie, gokken, pesten, discriminatie en verspreiding van nepnieuws zijn online geen uitzondering. Maar ook seksueel misbruik, gender-gerelateerd geweld en cyberagressie weten hun weg via online platformen te vinden. Dit is ontzettend schadelijk en risicovol voor kinderen.
Digitalisering heeft een grote invloed op het welzijn en de ontwikkeling van kinderen
Aan de andere kant kan de digitale leefomgeving ook een positieve ontwikkeling te weeg brengen. Denk aan vrienden maken via online platformen, plezier hebben met games en filmpjes op sociale mediakanalen en het ontwikkelen en leren van online kennis en vaardigheden die tegenwoordig onmisbaar zijn.
Daarom vindt UNICEF het belangrijk dat de digitale leefomgeving voor kinderen toegankelijk blijft, maar wel zo eerlijk en veilig mogelijk is, om de schaduwkanten tegen te gaan.
Feiten en cijfers
- ±6 uur per dag besteden jongeren op hun mobiele telefoon
- 80%+ van de jongeren (10 – 16 jaar)
wil waarschuwing voor mogelijke schadelijke content - 39% van de leerlingen
in het voortgezet onderwijs heeft door smartphonegebruik minder tijd voor huiswerk
Hoe helpt UNICEF?
Om ervoor te zorgen dat kinderen online veilig hun gang kunnen gaan, zet UNICEF zich actief in op het thema digitalisering. Dat doen we als volgt:
- We gaan in gesprek met techbedrijven, gemeenten, ministeries en Kamerleden met als doel om goed beleid en goede wetgeving voor kinderrechten online te waarborgen;
- UNICEF Nederland neemt het initiatief in het opzetten en uitvoeren van een landelijke agenda voor een veiligere en mentaal gezondere online wereld.
- In samenwerking met het ministerie van Binnenlandse Zaken is de ‘Jongerenraad Digitalisering’ opgezet. Hierdoor krijgen jongeren een belangrijk platform om hun mening en ervaring te delen om de veiligheid online te verbeteren en gaan in gesprek met de staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering.
Jongerenraad Digitalisering in beeld!
Om deze video te kunnen zien moet je de cookies accepteren.
Kennisbundel over online vraagstukken
Een grote stap heeft UNICEF Nederland, in samenwerking met Universiteit Leiden en Kennisnet, gezet met het opstellen van een bundel van wetenschappelijke essays ‘Kinderrechten in de digitale wereld’. Deze bundel, bestaande uit acht essays, was baanbrekend en wordt gezien als het beginpunt voor de de overheid, het bedrijfsleven, professionals en opvoeders om meer aandacht te vragen voor het waarborgen van kinderrechten op digitaal vlak.
Wil je meer weten over de bundel en de impact hiervan? Lees hier meer over de essays en de essaybundel.
Kinderrechten in de digitale wereld
Er zijn maar liefst 54 kinderrechten die kinderen beschermen, maar in de digitale wereld worden deze nog niet voldoende nageleefd. Het gevolg? De veiligheid van kinderen online is niet vanzelfsprekend.
Dat moet anders, aangezien dezelfde kinderrechten ook gelden voor de digitale leefomgeving en die leidend moeten zijn bij maatregelen:
- Bescherming: kinderen hebben online het recht om beschermd te worden tegen schadelijke content en hebben recht op hun privacy
- Participatie: kinderen hebben het recht om mee te kunnen doen in de online wereld, bijvoorbeeld door het spelen van online spellen of digitaal onderwijs op school
- Voorzieningen: kinderen hebben het recht op vrije toegang tot media, informatie en vrijheid van meningsuiting op online platformen.
(Inter)nationale wet- en regelgeving
Om de rechten van kinderen te waarborgen in de online wereld, publiceerde het VN-Kinderrechtencomité in 2021 General Comment 25. Hierin doet het VN-Kinderrechtencomité aanbevelingen aan landen over hoe kinderrechten het beste kunnen worden gerespecteerd in de digitale leefomgeving.
Daarnaast is er, naast het VN-Kinderrechtenverdrag, aanvullende nationale en internationale wet- en regelgeving:
- In Nederland zijn de Digital Service Act (DSA), de Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), de Herziene richtlijn audiovisuele mediadiensten (AVMSD) en de AI Act van toepassing. Deze wet- en regelgeving bieden een belangrijk wettelijk kader voor de bescherming van kinderrechten in de digitale wereld.
- Daarnaast beschermt de Nederlandse Mediawet kinderen tegen de confrontatie met schadelijke audiovisuele content via bijvoorbeeld videoplatforms of sociale media. Deze wet verbiedt het tonen van schadelijke content voor bepaalde leeftijdscategorieën.