Miljoenen kinderen zijn op de vlucht, vele duizenden doen dat alleen. Ze verlaten huis en haard vanwege oorlog, geweld, klimaatverandering, toegang tot onderwijs of het vinden van werk. Door het gebrek aan veilige en legale vlucht- en migratie routes ondernemen kinderen steeds vaker gevaarlijke reizen.
30 - 34 miljoen
kinderen zijn noodgedwongen op de vlucht
40% is jonger dan 18 jaar
De helft van alle vluchtelingen wereldwijd is kind
5 miljoen
Syrische kinderen op de vlucht in Syrië + buurlanden
Misbruikt
Zo reisde de zeventienjarige Mary alleen vanuit Nigeria en werd slachtoffer van mensenhandel tijdens haar reis door Libië naar Italië. De smokkelaar bleek een mensenhandelaar te zijn. ‘Hij zei telkens dat er goed voor ons gezorgd zou worden, dat we veilig waren, maar daar was niks van waar. Het was een leugen’, vertelt Mary. In Libië kon het meisje drie maanden lang geen kant op. Ze werd misbruikt. ‘Hij zei dat als ik niet met hem naar bed zou gaan, hij me niet naar Europa zou brengen. Hij heeft me verkracht.’
Hongarije
Ook binnen Europa zijn kinderen op de vlucht niet veilig. De zestienjarige Malik uit Afghanistan werd zo hard geslagen door de grenspolitie in Hongarije dat hij er een kapotte knie aan over hield. Andere kinderen beschrijven dat de politie pepperspray gebruikt en politiehonden op de kinderen loslaat. 'We weten dat het illegaal is', zegt de zestienjarige Karim uit Afghanistan over pogingen om de grens over te steken. 'Maar ze hoeven niet te slaan. Wij zijn ook mensen.'
Overgeleverd aan mensensmokkelaars
De ervaringen van Mary, Malik en Karim staan opgetekend in het UNICEF-rapport 'A Child is a Child: Protecting children on the move from violence, abuse and exploitation’. Het rapport schetst een onthutsend beeld van de situatie van vluchtelingen- en migrantenkinderen wereldwijd. ‘De maatregelen die steeds meer landen nemen om vluchtelingen en migranten buiten de grenzen te houden, maakt de situatie van kinderen en gezinnen extra kwetsbaar’, zegt Majorie Kaandorp, kinderrechten- en migratiedeskundige bij UNICEF Nederland. ‘Kinderen zijn in veel landen steeds vaker overgeleverd aan mensensmokkelaars en mensenhandelaren. Ze lopen vaak ernstige en psychische schade op, die moeilijk is te herstellen.
Wereldwijd manifest
UNICEF vindt dat er internationale afspraken en een concreet actieplan moeten komen om kinderen te beschermen tegen uitbuiting, misbruik of zelfs de dood. Daarom publiceerde wij in 2017 het manifest 'A child is a child’ - in Nederland: ‘Ieder kind moet toch kind kunnen zijn?’. Met de steunbetuigingen voor het manifest in de hand heeft UNICEF de wereldleiders tijdens twee belangrijke toppen (de G7 en G20) aangespoord kinderen op de vlucht beter te beschermen.
Open hieronder het manifest:
- Bescherm vluchtelingen- en migrantenkinderen tegen geweld, mishandeling, uitbuiting en levensbedreigende situaties, in het bijzonder alleenreizende kinderen.
- Stop het plaatsen van kinderen in vreemdelingenbewaring op basis van hun verblijfstatus, door praktische alternatieven in te zetten.
- Houd families bij elkaar als meest effectieve manier om kinderen te beschermen. Geef kinderen een legale status.
- Zorg ervoor dat vluchtelingen- en migrantenkinderen naar school kunnen en toegang hebben tot gezondheidszorg en andere voorzieningen.
- Pak de oorzaken waarom mensen migreren aan.
- Neem maatregelen om xenofobie, discriminatie en marginalisatie van vreemdelingen in de doorreislanden en landen van bestemming tegen te gaan.
Nederland
‘Ook Nederland heeft een verantwoordelijkheid om zorg en veiligheid te bieden aan alle kinderen op de vlucht’, zegt Kaandorp. ‘En we moeten ook andere landen in Europa erop aanspreken of ondersteunen om de schrijnende situatie van kinderen te verbeteren. Het zou veel kwetsbare kinderen helpen als er meer veilige routes komen voor vluchtelingen die bescherming zoeken in Europa. Denk aan duidelijke en vlotte gezinsherenigingsprocedures, humanitaire visa en het officieel uitnodigen van vluchtelingen.’
UNICEF’s werk in Europa
UNICEF werkt wereldwijd aan het verbeteren van de situatie van kinderen op de vlucht. Binnen Europa werken we momenteel in Griekenland, Servië, Italië, Bulgarije, Bosnië-Herzegovina en Duitsland. In de zuidelijke Europese landen hebben we kindvriendelijke ruimtes en opvangcentra voor kinderen en gezinnen opgezet. In Duitsland helpen we bij het opzetten van richtlijnen voor de opvang van minderjarige asielzoekers. Daarnaast lobbyen we in alle Europese landen voor betere en snellere asielprocedures. Ook werken we samen met de Italiaanse kustwacht om hulp te bieden aan kinderen die de levensgevaarlijke oversteek maken op de Middellandse zee.