Stap voor stap naar leefbare jeugdvriendelijke buurten

29 mei 2024

Hoe zorg je voor leefbare buurten voor kinderen en jongeren? 

Een multigenerationele speel- en beweegtuin voor jong en oud in Varsselder 

Een multigenerationele speel- en beweegtuin voor jong en oud in Varsselder

Een multigenerationele speel- en beweegtuin voor jong en oud in Varsselder

Inspiratiebundel

Vandaag presenteren Netwerk Jeugdvriendelijk uit Vlaanderen en Child Friendly Cities Initiative (CFCI) uit Nederland een bundel met voorbeelden voor jeugdvriendelijke buurten. Deze voorbeelden komen voort uit een uitwisselingsprogramma waarbij anderhalf jaar lang ideeën zijn uitgewisseld en inspiratie is opgedaan. Hieruit blijkt dat gemeenten, (lokale) samenwerkingspartners en nationale overheden met grote maar ook kleine stappen al veel kunnen doen om ervoor te zorgen dat buurten uitnodigen tot bewegen en ontmoeten. De basis? Participatie van kinderen en jongeren bij de ontwikkeling van beleid en plannen van de gemeente, vanaf de tekentafel tot de uitvoering.

Frisse blik

‘Het Vlaamse Netwerk en Nederlandse CFCI sloegen in 2023 de handen ineen om een uitwisseling te organiseren tussen Vlaanderen en Nederland. De Vlaamse en Nederlandse context is op sommige vlakken zeer verschillend, maar juist die verschillen dragen eraan bij om met een andere en frisse  blik naar de eigen situatie te kijken.’ aldus Jolijn De Haene, coördinator van het Vlaamse Netwerk.

Voorbeelden en inspiratie 

Tijdens het uitwisselingsprogramma kwamen onderzoek, beleid en praktijk bij elkaar in workshops, presentaties en veldbezoeken in beide landen. Beleidsmakers en praktijkwerkers bezochten Turnhout, Beringen, Gent, Apeldoorn, Zutphen en Varsselder. 'We hopen dat met de publicatie de geleerde lessen en opgedane kennis nog veel meer vruchtbare grond vindt,' aldus Esther Vreeburg, programmamanager Child Friendly Cities Nederland.

Rode draden om lokaal verschil te maken

Drie rode draden lopen door alles heen:

  • Jeugdparticipatie is van groot belang: zorg dat kinderen en jongeren tijdig en doorlopend betrokken worden op een betekenisvolle manier. Beleid en beslissingen worden hiermee verrijkt en versterkt.
  • In de tweede plaats kan het verschil gemaakt worden in het proces en de samenwerking. Door bijvoorbeeld datagestuurd en gebiedsgericht te werken, wordt ingespeeld op de noden van de buurt zelf.
  • Maak leefbaarheid en jeugdvriendelijkheid het uitgangspunt. Dat vraagt soms wat moed, maar draagt bij aan prettigere buurten, ook op de langere termijn.
    Dit betekent in de praktijk bijvoorbeeld dat een gemeente bij de inrichting van een wijk aan kinderen en jongeren vraagt wat zij nodig hebben. En ook dat in de aanbesteding niet alleen voorwaarden zijn opgenomen over het aantal parkeerplaatsen dat in de wijk moet komen, maar juist ook over het aantal speel- en chillplekken, het groen en inclusie van alle groepen.

Projectleiders Esther en Jolijn geven goede voorbeelden en inspirerende ideeën die voortkomen uit het uitwisselingsproject.

Voor de uitwisseling is samengewerkt met Stad Gent, HOGENT, gemeente Apeldoorn, de HAN University of Applied Sciences en Ruimte voor de Jeugd. Ook het Vlaamse departement Cultuur, Jeugd en Media en het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport waren betrokken.

Netwerk Jeugdvriendelijk Vlaanderen

Netwerk Jeugdvriendelijk is een samenwerkingsverband dat sinds 2018 streeft naar het versterken van kind- en jeugdvriendelijkheid in Vlaanderen. Het netwerk werkt hiervoor samen met besturen, onderzoeksinstellingen en middenveldpartners, op lokaal, bovenlokaal en Vlaams niveau en dat over verschillende levensdomeinen heen. Onze ambitie is om alle kinderen en jongeren in Vlaanderen de best mogelijke omgeving te geven om in te leven en in op te groeien. 

Child Friendly Cities Initiative

Child Friendly Cities Initiative is een initiatief van UNICEF en ondersteunt gemeenten bij de invulling van het Kinderrechtenverdrag. Het Initiatief, dat actief is in meer dan 40 landen en duizenden gemeenten wereldwijd, is sinds maart 2022 in Nederland. CFCI werkt samen met gemeenten, onderzoeksinstellingen, middenveldpartners, ministeries en vele anderen. Het doel is een kindvriendelijke omgeving te creëren op lokaal niveau, zodat kinderen gezond, veilig en kansrijk kunnen opgroeien en zich ten volle kunnen ontwikkelen.