Vaccinaties redden wereldwijd 154 miljoen levens

24 april 2024

Vaccinaties hebben in de afgelopen vijftig jaar maar liefst 154 miljoen levens van kinderen en volwassenen gered en zijn daarmee de belangrijkste gezondheidsinterventie ooit. Dat blijkt een analyse van onder meer UNICEF naar vijftig jaar wereldwijd vaccineren. Onder meer wantrouwen in de wetenschap dreigt de geboekte vooruitgang echter te ondermijnen. De dalende vaccinatiegraad in Nederland baart daarom extra zorgen.

Een jong meisje laat glimlachend haar gemarkeerde vinger zien na te zijn gevaccineerd tegen polio in Jemen.

Een jong meisje in Jemen laat haar gemarkeerde vinger zien na te zijn gevaccineerd tegen polio. Dit eenvoudige gebaar betekent niet alleen haar bescherming tegen deze ingrijpende ziekte, maar weerspiegelt ook het succes en de impact van dit vaccinatieprogramma.

Een jong meisje in Jemen laat haar gemarkeerde vinger zien na te zijn gevaccineerd tegen polio. Dit eenvoudige gebaar betekent niet alleen haar bescherming tegen deze ingrijpende ziekte, maar weerspiegelt ook het succes en de impact van dit vaccinatieprogramma.

Vaccineren redt levens

Vijftig jaar vaccineren laat zien dat vaccineren levens redt, die conclusie trekken UNICEF, de WHO, BMGF en Gavi bij de viering van het vijftigjarig bestaan van het wereldwijde routinevaccinatieprogramma EPI. Alleen al het vaccin tegen mazelen zorgde voor bijna 94 miljoen minder sterfgevallen. Daarnaast voorkomen vaccins medische complicaties, zoals verlamming door polio, waardoor veel meer mensen in volledige gezondheid leven. Het vaccinatieprogramma heeft de kindersterfte met 42% verminderd en wereldwijd 101 miljoen baby's gered. De grootste afname in kindersterfte dankzij vaccinaties is te zien in Afrikaanse regio's. 

Suzanne Laszlo, directeur van UNICEF Nederland, zegt hierover: “We weten al heel lang dat vaccinaties cruciaal zijn voor de gezondheid van ieder kind, maar deze cijfers zijn een geweldige bevestiging van dat belang. Vaccinaties helpen kinderen en de wereld vooruit.” 

De analyse, die vandaag werd gepubliceerd in tijdschrift The Lancet, laat zien dat vaccinaties een cruciale rol spelen in het beschermen van kinderen en andere kwetsbare groepen door de kans op ernstige ziektes aanzienlijk te verlagen en te helpen voorkomen dat gevaarlijke infectieziekten zich verspreiden. 

Dalend vertrouwen in Nederland 

De cijfers zijn een reden voor blijdschap, maar benadrukken ook wat er op het spel staat als we niet blijven investeren in vaccinaties. “Economische crises, milieubedreigingen en een toenemend wantrouwen in de wetenschap dreigen de geboekte vooruitgang te ondermijnen en zetten miljoenen levens op het spel. We moeten structureel blijven investeren in vaccinaties, in het tegengaan van desinformatie en in de juiste voorlichting om het vertrouwen in vaccinaties vast te houden”, benadrukt Laszlo.

Die noodzaak wordt onderstreept door cijfers uit een eerder rapport van UNICEF, waarin duidelijk werd dat in Nederland een sterke daling van het vertrouwen in vaccins te zien is. Voornamelijk mensen onder de 35 jaar en vrouwen hebben minder vertrouwen in vaccins voor kinderen dan vóór de pandemie. Het verminderde vertrouwen in vaccins komt vooral door desinformatie, afnemend vertrouwen in expertise en politieke polarisatie.  

Voor vertrouwen in vaccinaties is het belangrijk dat ouders zelf het belang inzien van een vaccinatie, en overtuigd zijn dat de vaccinatie veilig is en bescherming biedt. Laszlo: “Onderzoek grondig wáárom mensen twijfelen en kom op basis van dat onderzoek met de juiste informatie en adviezen. Uit ervaring weten we hoe belangrijk gezondheidswerkers hierin zijn, dus investeer ook daar voldoende in.”

Wat doet UNICEF

UNICEF is de grootste vaccinafnemer wereldwijd en zorgt elk jaar voor levensreddende vaccinaties voor bijna de helft van alle kinderen onder de vijf jaar. UNICEF ondersteunt overheden bij het opzetten van vaccinatiecampagnes, traint zorgverleners, investeert in innovatie en werkt aan het vergroten van de vraag naar vaccins door bijvoorbeeld via (sociale) media het belang van vaccins toe te lichten. De afgelopen twintig jaar heeft UNICEF meer dan 760 miljoen kinderen bereikt met levensreddende vaccins.